________________
( ૧૬ ) વીતરાગ પરમાત્માની ગૃહસ્થ-શ્રાવકોવડે કરાતી પૂજા તેના જુદા જુદા પ્રકાર, પ્રયોજન તથા ફળ સમજી સુજ્ઞ
ભાઈબહેનોએ તેમાં કર જોઈતો આદર,
અષ્ટ પ્રકારી, સતર પ્રકારી અને એકવીશ પ્રકારી પૂજાને સમાવેશ અંગપૂજા, અગ્રપૂજા અને ભાવપૂજામાં થઈ શકે છે. પહેલી વિદને પશમ કરનારી, બીજી અભ્યદય કરનારી અને ત્રીજી મોક્ષ આપનારી થાય છે. વિધિયુક્ત કરેલી પૂજા યથારિત ફળદાયક બને છે. અંગશુદ્ધિ, વસ્ત્રશુદ્ધિ, મન શુદ્ધિ, ભૂમિ શુદ્ધિ, પૃપકરણ શુદ્ધિ, દ્રવ્ય શુદ્ધિ અને વિધિ શુદ્ધિ-એ સાત પ્રકારની શુદ્ધિ પ્રભુપૂજા વંદનાદિ પ્રસંગે સાચવવા ગ્ય છે. વળી પૂજા કરનારનાં આશય-અભિપ્રાયને અનુસરી પ્રભુપૂજા વિચારામૃતસંગ્રહમાં સાત્વિકી, રાજસી અને તામસી એ રીતે પણ ત્રણ પ્રકારની કહી છે, તે એવી રીતે કે –
૧ અરિહંત પરમાત્માના ઉત્તમ ગુણેના જ્ઞાનપૂર્વક ગમે તેવા કષ્ટ સમયે પણ મનને રંગ બદલ્યા વગર પ્રભુભક્તિનિમિત્તે મહા ઉત્સાહથી નિઃસ્પૃહભાવે સર્વસ્વ અર્પણ કરતો ભવ્યાત્મા યથાશક્તિ જે પૂજા કરે તે સાત્વિક પૂજા સમજવી.
૨ જે આ લેકના સુખ પ્રાપ્ત કરવાનો નિશ્ચય રાખી લેક રંજન અર્થે કરવામાં આવે તે રાજસી ભક્તિ સમજવી.
પિતાના કપેલા શત્રુઓના નિગ્રહ અર્થે મત્સર ભાવથી દ્રઢ નિશ્ચય કરી તેમના માર્ગમાં અવરોધ ઉભું કરવા માટે જે કરાય તે તામસી ભક્તિ જાણવી.
રાજસી અને તામસી ભકિત સર્વ કેઈને સુખે (હેજે) પ્રાપ્ત થઈ શકે છે, પણ મેક્ષ પર્યત સુખને આપનારી સાત્વિકી
