________________
દશવૈકાલિક
૪ છજ્જવણિયા અજ્જીયણ
હવે ત્રસકાયના જીવાના ભેદ કહે છેઃ એ ઈંદ્રિય ત્રસ જીવાના ઘણા ભેદે છે તે નીચે પ્રમાણે છેઃ—
૧ અંડજ—દડાથી ઉપજતા તે પક્ષી, ૨ પાતજ—ચામડાંથી વિંટાયેલા જન્મે તે હાથી, ૩ જરાયુજ—એરથી વિંટાયેલા જન્મે તે ગાય, ભેંસ, મેઢા, બકરા, ૪ રસજ—બગડી ગયેલ રસમાં જન્મે તે એઇન્દ્રિય કૃમિ વગેરે, ૫ સ્વેદજ—પ્રસેદમાં ઉપજે તે જૂ, માંકડ વગેરે, ૬ સમુચ્છિમ——માતા પિતાના સંચાગ વિના જન્મે તે માખી, કીડી, દેડકાં વગેરે, ૭ ખ્મિયા—જમીન ફાડીને નીકળે તે તીડ, પતંગ વગેરે, ૮ ઉવવાઇયા—ગભ વિનાના સ્થાનમાં ઉપજે તે દેવ તથા નારકના જીવા.
જેસિં. કૅસિંચ પાણાણ અભિન્ત પડિકન્સ સંકુચિય' પસારિય` રુચ' ભન્ત તસિયં પલાઇય' આગઈ ગઇ વિન્નાયા, જે ય કીડ પયરંગા જા ય કુન્ધુ પિપીલિયા સબ્વે બેઇન્ડિયા સબ્વે તૈઇન્દ્રિયા સબ્વે ચરિન્દ્રિયા સન્થે પચિન્દ્રિયા સવ્વ તિરિક્ખ જોણિયા સબ્વે નઇયા સન્થે મશુઆ સબ્વે દેવા સબ્વે પાણા પરમાસ્મિયા એસા ખલુ છઠ્ઠો જીવ નિકાએ તસ્રકાએ ત્તિ પશુચ્ચઇ ।
જે કાઇ પ્રાણીઓનુ પાસે આવવું, પાછા ફરવું, સ કાચાવવું, વિસ્તૃત થત્રુ, શબ્દોચ્ચાર કરવા. ભય, ત્રાસ પામવેશ, પલાયન થવું, આવવું-જવુ . ક્રિયાઓવાળા ત્રસ જીવેા જાણવા, તે નીચે પ્રમાણે:—કીટ, પત`ગિયા, યુવા, કીડીઓ વગેરે એઇન્દ્રિય, ત્રણ ઇંદ્રિય, ચાર ઇંદ્રિય, પાંચ ઇંદ્રિય સંપન્ન થવા, બધા તિર્યંચા, ખવા નાર, બધા માનવા અને બધા દેવા; આ બધા જીવે પરમ સુખના અભિલાષી છે અને દુઃખના દ્વેષી છે. આ બધા જીવાને આ છઠ્ઠો જીવનિકાય તે ત્રસકાયના નામે એાળખાય છે. }
(૧૪)
