Page Text
________________
* ૧૦ બ ૧
ܙܕ ܐܕ ܕܕ
અંત્ય અનુનાસિક ઉડી જાય છે અને તેની પૂર્વેના સ્વરનું ઉપર પ્રમાણે થાય છે - જેમકે રાજનું રાજય
, વ્યંજન (અનુનાસિક શિવાયને) કાયમ રહે છે. જેમકે વિશ્વનું પવિત્ર ખ. તદ્વિતને પ્રત્યય ઉડી જાય છે ને ઉમેરાય છે અને પછી ઉપર બતાવેલા ફેરફાર
થાય છે. જેમકે પાર્શ્વનું ગાય ગ. અનિયમિત-ગરાના નું કરનાર ને ગરાના ધન નું ધનય ને નીચા નું
उदन्य ने उदकीय। ૪. ર લગાડી આત્મને પદી ધાતુ કરે છે, તે ચ ની પૂર્વે જે ફેરફાર થાય છે તે તથા જથી
જે અનિયમિત આત્મને પદી ધાતુઓ થાય છે તે વિષે નીચે મુજબ– ક, અંત્ય એ દીર્ઘ થાય છે. જેમકે ચેન નું નાચ = બાજપક્ષીની માફક વર્તવું.
રાષ્ટ્ર નું ઉદ્ધાર = શબ્દ કર. મૃા (ધાણું) નું ચૂરચક ઘણું થવું.
છ નું લય = કષ્ટ કરવું કવિ નું ચ = કવિની માફક વર્તવું. , ગુહ નું ય = ગુરૂની માફક વર્તવું.
માતા નું મનાય = છોકરીની માફક વર્તવું.
છ વર્તુ નું રાય = કર્તાની માફક વર્તવું. ,, ઓ ને
, ન નું કાવ્ય = ગાયના જેવું થવું. , શ્રી ને આન્ , , નૌ નું નવ્ય = નિકા જેવું થવું. , અનુનાસિક ઉડી જાય છે ને તેની પૂર્વેને સ્વર દીર્ઘ થાય છે. જેમકે ગન નું
ચ=રાજાની માફક વર્તવું. ખ. શાન્ અને અપ્સર શિવાયના તથા અભૂતતભ્રાવના અર્થમાં સુમન, તુર્મનલ્સ,
आभिमनस् , उन्मनस् , रहस् , शुचिस् , शुचिवर्चस् , वर्चस् , सुरजस्, ने अरजस् શિવાયના ૪ કારાંત શબ્દને ૨ વિક૯પે અને ગ૬ અને અત્તર ને નિત્યે ઉડે છે ને પછી ઉપલે ફેરફાર થાય છે. જેમકે વિદર નું વિક્ર ને વિદડાહ્યા માણસની
માફક વર્તવું. પણ મારૂ નું પ્રાચ=અસરાની માફક વર્તવું. ગ. અભૂતતભ્રાવના અર્થમાં તિ, જવ, ચતુ, સૂપ, રાચ્છ, મ, ને વહુને
તૂ જરૂર ઉડે છે ને બીજાઓને વિકલ્પઉડે છે. અને પછી ઉપર બતાવેલા ફેરફાર થાય છે. ઘ. , તને અનુનાસિક શિવાયના વ્યંજન અંતમાં હોય તે કાયમ રહે છે. છે. સ્ત્રીલિંગના શબ્દને ઉપાંત્ય ન હોય તે તે સ્ત્રીલિંગને શબ્દ પુલ્લિગને કરાય છે.
જેમકે કુકમા નું કુકમાય પણ પરા નું પરિવાર ચ. અનિયમિત-યુવતિ નું યુવરાચિત્ર (=આશ્ચર્ય) નું ત્રિીજા પત્નીનું સપનાથ,
सपत्नीय ने सपतीय। ૫. અા પ્રત્યયની પૂર્વે થતા ફેરફાર ક. અંત્યસ્વર અને ઉપાંત્ય અને ગુણ નહીં પણ વૃદ્ધિ થાય છે અને બીજા ઉપાંત્ય હસ્વ
સ્વરને વિકારકના નિયમ પ્રમાણે ગુણ થાયે છે. . ખ. શબ્દના અંતને અનુનાસિક ઉડી જાય છે. જેમકે વર્તનનું વર્મા ગ. મ, વત્, મિન અને વિજ્ઞ અંતે હેયતે તે ઉડી જાય છે. જેમકે વિરનું સ્ત્રના
| SR No. | 023460 |
| Book Title | Sanskrit Bhasha Pradip |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publisher | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publication Year | 1867 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 28 MB |