Page Text
________________
૧૯૦
૨૭.તે ને ચેગે આવતા શબ્દને ૨ જી કે ૫ મી લાગે છે, જેમકે વૃતે સમાयातः । ऋतेऽपि त्वां न भविष्यति सर्वे । ૨૮.અધિ ને ચેગે આવતા શબ્દને ૩ જી, કે ૬ ઠ્ઠી, કે ૭ મી લાગે છે, જેમકે सुतैर्हि तासामधिकोऽपि सोऽभवत् । तेषामप्यधिका मासाः पञ्च च द्वादशक्षपाः । कुडवेऽधिकः प्रस्थः । વિમ્ (=ધ ધા કરવા અથવા ઘુતમાં શરત અવી) પણ વિશ્વ ની પૂર્વે ઉપસર્ગ આવે તો ૨જી કે નામદ્રેવીત્ તેણે ખંધુએ તથા ભાગે શરતમાં પ્રતિદ્રવ્યતિતે સે રૂપીઆના જુગાર રમે છે. ૨૦.તુલ્હા અને ૩૫મા શિવાયના તુલ્ય, સદ્રા ને એવા અર્થવાળા શબ્દોને યાગે જેની જોડે સરખામણી થતી હોય તેને ૩ જી કે ૬ ઠ્ઠી લાગે છે, જેમકે ધૂળથ (મૂન્ગેન વા) તુલ્યો નાસ્તિ । પણ ાયતુલ નાત્તિ।
ને
૬
યાગે તેના કર્મને ૬ ઠ્ઠી લાગેછે, ઠ્ઠી લાગે છે, જેમકે વન્યુમેળ ખાયા । પણ રાતઃસ્થ (રાતં વા)
૨.આયુષ્ય, મદ્ર, મનું, પુરાણં, તુ, ઃ અને એએના અર્થવાળા શબ્દો આશીર્વાદ વાચક વાકયમાં વપરાય તે તેએને ગે આવતા શબ્દને ૪ થી કે ૬ ઠ્ઠી લાગે છે, જેમકે આયુષ્ય વિજ્ઞીવિત ાય (મુળથવા) માત્ રર.અનુ, અમિરુન્ ને એના અર્થવાળા ને ચાગે તથા એએના પ્રાતિપત્તિકેને ચાગે આવતા શબ્દને ૭મી તે કોઇવાર ૨ જી પણ લાગે છે, જેમકે ન વહુ तापसकन्यकायां ममाभिलाषः । समस्थमनुरज्यन्ति । ૨૨.આપ+ાય્ (અપરાધ કરવા) ને યાગે આવતા શબ્દને ૭ મી ને ઇવાર ૬ ઠ્ઠી લાગે છે, જેમકે સ્મિમ્પૂનાદે વયાના રાતા । અપવાદ્યોઽસ્મિ તંત્રમવતઃ વચ. I ૨૪.સ્વામિન, ફ્રેશ્વર, અધિપતિ (બધા શેઠ વાચકા), ર્યાર્ (=વારસ), સાક્ષિન્, તિમ્ (=સાક્ષી)ને પ્રવૃત (=જન્મેલા) ને યાગે આવતા શબ્દને ૬ ઠ્ઠી કે છ મી લાગે છે, જેમકે નવાં (નોપુ વા) સ્વામી ગાયના સ્વામી । પૃથિવ્યા ( પૃથિયાં વા) ફેશ્વર!=પૃથ્વીના ઇશ્વર ! ત્રામાળાં ( મેણુ વા) અધિપતિ ગામના અધિપતિ ટ્રાને (ટ્રોનન્ય વા) સાક્ષી=જોનારા સાક્ષી. જોવુ (નવાં વા) પ્રસૂતો ગોપ=ગાવાળિયા ગાયા સાર્ જન્મેલા છે. ।
७
२५. आयुक्त ને રાહ ( બેઉ નીમેલા વાચક ) ને યાગે આવતા શબ્દને ૬ ઠ્ઠી કે ૭ મી લાગે છે, જેમકે આયુક્ત: રાજો વા પૂિનને (પૂિનનસ્ય વા)= હરિને પૂજવાને નીમેલા.
ર૬.સિત ને ઉત્ક્રુજ ને ચેાગે આવતા શબ્દને ૩ જી કે ૭ મી લાગે છે. જેમકે પ્રણિત ઉત્સુો વા રિા (દો વા)= હાર વિષે આતુર ।
ર૭.તને ચલ થી થતા તેમજ તેવા અર્થવાળા શબ્દને યાગે આવતા શબ્દને ૩ જી, ૫ મી, કે ૬ ઠ્ઠી લાગેછે, જેમકે પ્રાગૈઃ પ્રિયત=પ્રાણાથી વધારે વહાલા । વર્ષના રક્ષળઃ શ્રેયા વધારવા કરતા રક્ષણ કરવુ તે સારૂ છે। તેવો ચક્ષુર્ત્તાત્વદ્યુત યજ્ઞાત કરતા દેવદત્ત વધારે કુશળ છે અનચોવાયો જો મવ્રત= એ દેશામાના કયા વધારે સારેછે।
૨૮.તમ ને છુ થી થતા. શોને યાગે તેમજ તમ ને હજી ના અર્થવાળા વ અને પ્રવર ને ચાગે આવતા શબ્દોને ૬ ઠ્ઠી કે ૭ મી લાગે છે, જેમકે અયમંતેષાં (પતેવુ વા)
| SR No. | 023460 |
| Book Title | Sanskrit Bhasha Pradip |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publisher | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publication Year | 1867 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 28 MB |