Page Text
________________
૧૮૧
જ્યારે સ્મ નથી આવતા ત્યારે આદ્રા અથવા ક્રુજ માન તરીકે બજાવવાનુ કહેવાને અર્થ થાય છે. ।
૬. ઈચ્છવાના અના વાકયમાં—જેમકે ક્ચ્છામિ સોમ પિવતુ મવાન્ । ૬. જો માઁ ના ચેગ વાકયમાં હાયતા—જેમકે મા મા મવત્વવત્ ના, ના, તે તેમ નથી. 1 ૭. નિમંત્રણ કરવામાં——જેમકે ૬ મવાનુગતુ
જ. વિષ્યનું ક્રિયાપદ ક્યારે વપરાય છે વગેરે વિષે:--
છુ. વર્તમાન અથવા ભવિષ્ય કાળમાં નીચેની હકીગતામાં વપરાય છે
૪. પાતાનાથી હલકા માણસને આજ્ઞા કરવામાં—જેમકે હૈં શ્રામ છેઃ
૩. નિમંત્રણ કરવામાં—જેમકે હૃદ મવાભુલીત ।
૧. એક્રો અથવા ફરજ, માનતરીકે, ખજાવવાનુ કહેવામાં—જેમકે પુત્રમધ્યાયે
द्भवान् ।
૬. અરજ કરવામાં—જેમકે મો મોન મેચ ।
૩૬. સંભવ ખતાવવાના અર્થમાં—જેમકે હમ્મેત લિતાનુ તેપિ યત્નતઃ પીડયન્ ચ. જો વાકયમાં નહિ, સમય અથવા વેજા ના યાગ હાય ને ચત્ વપરાયુ હાયતા
જેમકે વાહો ચદ્ધીિત મવાત્વે વખત થયાછે માટે તમારે જમવુ જોઇએ. 1 છે. જો વાકયમાં વિત્ શબ્દ ન આવ્યા હોય ને આશા અથવા ઈચ્છાવાચક આવ્યે હાય તા—જેમકે જામો મે મુન્નીત મવાન=મારી ઇચ્છા છે કે તમે જમા (=હું ધારૂછુ કે તમે જમશે) । પણ ચિજ્ઞાતિ=હું આશા રાખછું કે તે જીવેછે. જ્ઞ. બેધ અથવા સલાહુ વાચક અર્થમાં—તે એમ વપરાય છે ત્યારે કૉ અધ્યાહાર
રહેછે—જેમકે આપદ્યે ધન રક્ષેત્
જ્ઞ. જો વાકયમાં ,િ ત, તમ વગેરે પ્રશ્નવાચક શબ્દોના ચેાગ હાય ને નિદા વાચક અ હાય તે--જેમકે જો હું નિન્ત્ત્।
ઞ. જયારે વાય, માલનારની ધારણા ખતાવવાનો અર્થવાળું, હાય, ને તેમાં ચર્ ન વપરાયું હોય ત્યારે—જેમકે સંમાવયામિ મુન્નીત ઃ મવાન્ ( પણ સંમાવયામિ यद्भुञ्जीथास्त्वम् )।
૩. જો વાક્ય શરતવાચક હોય તા—જેમકે ઝાં નમશ્વેત્તુનુંયાયાત્ ।
૪. જો વાકયમાં આશ્ચર્યવાચક શબ્દ હાય ને ર્િ વપરાયું હાય તા—જેમકેઆશ્ચર્ય અદ્ સોથીતિ જો તે ભણેતા તે આશ્ચર્ય છે.
૩. જો વાક્યમાં “ એક મુહૂર્ત પછી” એ શબ્દો હાય તા જેમકે મુર્તીપૂર્વે ચલેત. । ૪. જો ગુણની ચાગ્યતા ખતાવવી હાય તા—જેમકે હ્યું ત્યાં વહે=કન્યાને પરણવાને તું ચેાગ્ય છે.
M. જ્યારે શરીરની ચેાગ્યતા ખતાવવી હેાય ત્યારે-જેમકે સ્ત્ય માવ
સ. જો ઈચ્છવાના અર્થનુ વાકય હાય તા—–જેમકે ફ્છામિ સોમ પિવેન્દ્રવાન્ । થ. જો પુત, પિ, જ્ઞાતુ, ને એવા, વાકયમાં, હાયતા—જેમકે ત (પિ જ્ઞાતુ વા) हन्यादर्घं हरिः ।
૬. જો વાકયમાં ય, યત્ર, કે ત્િ વપરાયા હાય ને ક્રિયા ન થતી હાય ને આશ્ચર્ય ના અ હાય તા—જેમકે ચન્દ્ (વિ વા) સ્વાદશ તિનિન્જેસાવપયામિ ન મર્પયામિ । યદ્ય (ચત્ર વા) ત્વમેવ ।
| SR No. | 023460 |
| Book Title | Sanskrit Bhasha Pradip |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publisher | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publication Year | 1867 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 28 MB |