Sanskrit Bhasha Pradip

SR No.: 023460
Original Sutra Author: N/A
Author: Thakordas Jamnadas Panji
Publisher: Thakordas Jamnadas Panji
Publication Year: 1867
Total Pages: 366
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 28 MB

Page 139

૧૦૫
ખ. સ્ત્રીલિંગના શબ્દોના રૂપ મતિ ના રૂપ(ના. ૩૩) જેવા થાય છે. , અપવાદ–રિ (ના. ૩૪), રિ (ના. ૩૫), તિ(ન. ૩૬). ગ. નપુંસકલિંગના શબ્દોના રૂપ થરના રૂ૫ (ના. ૩૭) જેવા થાય છે.
અપવાદ. ૨. દ્વિ (ના. ૩૮), ત્રિ (ના. ૩૯), જતિ (ના. ૪૦). ૨. અક્ષિ, ગથિ,ષિ અને થિના રૂપ અતિ ના રૂપ (ના. ૪૧) જેવા થાય છે. રૂ. ૪ કારાંત વિશેષણ જે નપુંસકલિંગના નામ જોડે વપરાય તે તેના રૂપ રવિ
(=સ્વચ્છ) ના રૂપ (ના. ૪૨) જેવા થાય છે. ૪. કારાંત ક, પુલિંગને શબ્દ ૨. ધાત્વન્ત અને ઉણદિ કે સ્ત્રીલિંગને પ્રત્યય લાગ્યા વગર થય હેય ને તેના અંત્ય
{ ની પૂર્વે જે અસંયુક્ત વ્યંજન હોય તે તેના રૂપ (સંપ્રસારણથી ચૈના થયેલા) ધી(2ધ્યાન કરનાર)ના રૂપ (ના. ૪૩) જેવા થાય છે, ને તેના અંત્ય ની પૂર્વે જે સંયુકત વ્યંજન હોય તે તેના રૂપ ર ( ખરીદ કરનાર) ના રૂપ (ના.૪૪) જેવા થાય છે. એવા શબ્દને ઉપસર્ગ લાગ્યો હોય તે તેના રૂપ પ્રકીના રૂપ (ના. ૪૫) તથા વિત્ર ને રૂપ (ના. ૪૬) જેવા થાય છે. અપવાદ નો તથા એના અંતવાળા ને સાતમીના એકવચનમાં છઠ્ઠીના બહુવચનના
રૂપ જેવાજ રૂપ થાય છે. ૨. અધાત્વન્ત ને ઉણાદિ પ્રત્યયથી થયેલ હોય તે તેના રૂપ પપીના રૂપ (ના. ૪૭)
જેવા થાય છે. ખ. સ્ત્રીલિંગને શબ્દ છે. જો ફ્ર કારાંત પુલિંગના શબ્દની ૧લી કલમ મહિલેજ હોય તે તેના રૂપ તે પ્રમા
જ થાય છે. ૨. જે એકાચ અને અધાત્યન્ત હોય તે તેના રૂપ થી (બુદ્ધિ) ના રૂપ (ના. ૪૮)
જેવા થાય છે. •
અપવાદ–સ્ત્રી (ના. ૪૯). રૂ. જે અનેકાચ અને અધાત્વન્ત હોય તે તેના રૂપ રાણી ના રૂપ (ના. પ૦) જેવા
થાય છે. અપવાદ જ. અવી, સ્ત્રી, તરત, સ્તો, અને તન્વીને પહેલીને એકવચનમાં લાગે છે. હં. અધાત્વન્ત ને ઉણાદિ પ્રત્યયથી થયેલ હોય તે તેના રૂપ ઉપર લખેલા પાના.
રૂપ જેવા થાય છે પણ દ્વિતીયાના બહુવચનમાં ન ને બદલે વિસર્ગ આવે છે. ગ. નપુંસકલિંગના શબ્દ હોતા નથી. ૫. ૩ કારાંત ક. પુલિંગના શબ્દના રૂપ ગુહ ના રૂપ (ના. ૫૧) જેવા થાય છે.
અપવાદg (ના. પર). ખ. સ્ત્રીલિંગના શબ્દોના રૂપ વેજુ ના રૂપ (ના. ૫૩) જેવા થાય છે. ગ, નપુંસકલિંગના શબ્દના રૂપ નપુ ના રૂપ (ના. ૫૪) જેવા થાય છે.
- ૧૪