________________
१०२
टीकाकारः—एवंकारः शून्यताकरुणाऽभिन्नरूपिणी महामुद्रा । करुणा शब्दनो बौद्धतन्त्रमां स्वाधिष्ठानचित्तरूपम् । = शुद्ध सत्ता. शून्यता भने सत्तानो योग से एवंकार ( सरखावो उद्धरण. १३. पं. १७-१८ ) .
कमल जे
थतं परम
अरविंद - उष्णीषकमल एटले मेरुदण्डना शिखररूप रहेलं शुन्यतानुं आलय छे, जेमां रहेली शून्यतानी साधे सत्तानो लय समाधिसुख प्राप्त थाय छे. आ महासुखनुं बीज एवंकार छे.
पं. ६. सुरतवीर = योगी.
मकरन्द= टीकाकारः-अच्युतं महारागं सुखम् । समाधिसुखनो अनुभव. पं. ७-८. गअण - समीरण- सुहवासे - सुखवास = परमशुन्यता जेर्मा पंच महाभूत आकाश वायु इत्यादि सभर रह्यां छे. ते परमशून्यतामांथी सघळा सुर अने असुरनी उत्पत्ति छे.
पं. १४. पवण - घरिणि प्राणावरोध ए योग प्रक्रियानुं एक अंग प्राणावरोधरूपी गृहिणी, सरखावो हठयोगप्रदीपिका ४. १४.
यावान्नैव प्रविशति चरन् मारुतो मध्यमार्गे
या बिन्दुर्न भवति दृढः प्राणवातप्रबन्धात् ॥ इ० पं. १५. महागिरिकन्दर- गिरि = करोडनो दण्ड; अने करोडना पोलणमां सुषुम्णा नाडी आवेली छे. तेमां श्वास स्थिर थतां सकल संसार निर्मूल थाय छे.
पं. १९. मनोरत्न = सत्ता ( Existence ); सहज = शून्यता.
पं. २३. समरस एटले सत्तानुं सहजमां एकरस थई जनुं ते; जेम मीठं पाणीमां समरस थई जाय छे तेम (सरखावो. प्रस्तुत उद्धरण पं. ३७-३८ . ) . पं. १६. निर्वाण = शून्यता.
पं. २७-२८. वरगिरिशिखरउत्तुंग स्थल - कमळ जे मस्तकमां आवेलं छे ते; गिरि = करोडदंड तेनुं शिखर = मगज जे शून्यतानुं स्थान छे. पंचाour - शिव अथवा सिंह. करिवर टीकाकार चित्तगजेन्द्र | शबर = शून्यता. पं. ३१. ३२. घरिणि= टीकाकारः - ज्ञानमुद्रा = सत्ता.
पं. ३०. ३५. सहजक्षण = समाधिनी पळ.
आ परिभाषा समज्या पछी, काण्हनां आ गीतांनो निष्कर्ष समजवो मुइकेल नहि थाय. माध्यमिक बौद्धोनी शून्यताने ते परमतत्व माने के.