________________
॥ प्रथममुद्धरणम् ॥ १. कवि अने तेनुं जीवन:
आ उद्धरण चतुर्मुख स्वयंभूना पउमचरियमांथी लेवामां आव्युं छे. कवि विक्रमना नवमा सैकानी आसपास थयेलो होवो जोईए. तेना काळनी प्रथम मर्यादा तेना काव्यमांथी दृष्टिगोचर थाय छे ते दण्डी अने भामहनो उल्लेख करे छे: णउ बुज्झिउ पिंगल-पत्थारु णउ भम्मह-दण्डि-यलंकारु । ववसाउ तो वि णउ परिहरमि वरि रयडा-वुतु कव्वु करमि ॥'
तेना काळनी द्वितीय मर्यादा अपभ्रंश महाकवि पुष्पदंतना उल्लेखथी बंधाय छे. पुष्पदंत कवि विक्रमना अगीआरमा सकानी शरुआतमां थयो. तेना तिसहिमहापुरिस गुणालंकारना उपोद्घातमां ते चतुर्मुख स्वयंभूनो उल्लेख
करे छे.
भावाहिउ भारहभासि वालु कोहलु कोमलगिरु कालिदासु। चउमुहु सयंभु सिरिहरिसु दोणु णालोइउ कइ ईसाणु बाणु ॥
चतुर्मुख स्वयंभूए पउमचरिय अने हरिवंशपुराण एम बे काव्यो लखवा मांडेलां ते बन्ने य अधूरी रह्यां जे तेना पुत्र त्रिभुवन स्वयंभूए पूरां कर्या. प्रथम तेणे पउमचरिय हाथमां लीधेलु एम हरिवंशपुराणना संधि १००ना आरंभनी गाथामां मालम पडे छे. ते गाथा नीचे प्रमाणे छे :
कारूण पोमचरियं सुद्धचरियं च गुणगणपवियं हरिवंसमोहहरणे सरस्ससुढियदेह (?) व ॥
आखा पउमचरियमा ९० संधि छे. तेना भाग मंथने अंते आपेली गाथा परथी मालम पडशे, ते गाथाओ नीचे प्रमाणे छ :
१. पउमचरिय । संघि १ । कडवक २ ।
