________________
૧૮૧
શરૂઆતમાં જો અશુદ્ધ ઉચ્ચાર જીભે ચડી જાય અને ગોખાઈને રૂઢ થઇ જાય તે તે અશુદ્ધ ઉચ્ચારનું નિવારણ કરીને શુદ્ધ ઉચ્ચાર શિખવવાનુ કામ ખેવડુ મુશ્કેલ બની જાય છે.
શબ્દોમાં હ્રસ્વનાં સ્થાને દીર્ઘ સ્વર અને દીર્ઘ નાં સ્થાને હ્રસ્વ સ્વર જેવા સામાન્ય ફેરફાર થઈ જાય તે પણ અ બદલાઈ જાય છે. આ વાત આપણી ગુજરાતી ભાષાના નીચેનાં દૃષ્ટાંતાથી સમજાશે.
હસ્ત્ર
વધુ=વધારે
ચિર=લાંબુ દિન—દિવસ
સુર=દેવ
દી
વધુવહુ
ચીર–વસ્ત્ર
દીન—ગરીમ
સૂર=વાત્રિના અવાજ
એવી જ રીતે ધાર્મિક સૂત્રોમાં હ્રસ્વ-દીર્ઘ-કાને -માત્રા મીડુ વગેરેનેા નહિ જેવા ફેરફાર થઈ જાય તે પણ અ બદલાઈ જાય છે. તેથી આપણને દેષ લાગે અને જ્ઞાનાવરણીયક અંધાય છે. એવું ન બને એટલા માટે શુદ્ધ ઉચ્ચાર કરતાં શીખી લેવુ જોઇએ, તે માટે જોડાક્ષરની ઓળખ, તેના સાચા ઉચ્ચાર વગેરેનું જ્ઞાન મેળવી લેવુ જોઇએ. શબ્દમાં જોડાક્ષર કેટલા છે તે જોઇ લેવુ જોઇએ. જોડાક્ષરની પૂર્વના અક્ષર સહેજ દાખીને ભાર પૂર્વક ખાલવાથી જોડાક્ષરનેા શુદ્ધ ઉચ્ચાર થાય છે. જેમ કે
Xxx
