________________
સા મા યિ ત ધ અને તી નું શા સ ન તન્ત્ર
શનીને શિરે છે.
સર્વાતિશાયી આચાર્ય સંપ વિભૂષિત આચાર્ય તીના શાસન ત ંત્રનું પ્રધાન અંગ છે, માટે તે સર્વ સાધનેાથી, સદા, સત્ર, સ બાજુથી સકળ સંઘને રક્ષણ કરવા ચેાગ્ય છે, માનનીય છે, સન્માનનીય છે, વિશ્વસનીય છે, વંદનીય છે, પૂજનીય છે.
ઇત્યાદિ આચાર્ય કલ્પના અવિસ્તાર છે.
૩૧. આચાર્ય કલ્પની પ્રરૂપણા કરવાથી પ્રવચન શ્રુતના વ્યંજન, અર્થ અને તદુભયના જ્ઞાતા, વચના, પ્રચ્છના, પરાવર્તના, અનુપ્રેક્ષા અને ધર્માંકથા વિગેરે પ્રકારે જ્ઞાનવિષયક સર્વ શાખા-પ્રશાખાના પઠન-પાઠનને લગતા સર્વા તંત્રના પ્રવર્તક અને નિયામક સવિરત શ્રમણ અને ઉપાધ્યાય પદ્મ વિભૂષિત ઉપાધ્યાયના કલ્પના અવિસ્તાર પ્રરૂપાઇ ગયેલા સમજવે.
૩ર. ઉપાધ્યાય, શાખા-પ્રશાખાયુક્ત જ્ઞાન—વિષયક સ તંત્રના ઉપ—અધ્યાય-ઉપકુલપતિ છે. કારણ કે જ્ઞાન-વિષયક સ તંત્રના મુખ્ય અધ્યાય—મુખ્ય કુલતિ તેા શાસન પુરર આચાર્ય જ છે.
ચારિત્રને લગતા આચાર વિષયક સ તંત્રના પ્રવક આચાર્યાંના પણ અધિનાયક શાસનાધિપતિ આચાય છે. વાદી, પ્રભાવક વિગેરે દર્શન પ્રભાવક પ્રધાન પુરુષોના સ વ્યવહારોના પણુ અધિનાયક શાસનાધિપતિ આચાય છે.
૧૯૧