________________
સામાયિક ધર્મ અને તી થે નું શા સ ન ત ત્ર
અમુક કોઈ વખતે તી જ? યદ્યપિ એ કલ્પના સર્વથા અસંભવિત જ છે, તો પણ કાળ અને સ્થળની વિવિધ અસરેને લીધે માનવ સૃષ્ટિમાં અનેક પ્રકારની વિવિધતા કલ્પી શકાય છે. અને સાથે સાથે એટલું વિશેષ પણ સમજી શકાય છે કે–પ્રાણી માત્રના સર્વ પ્રકારના જીવન કરતાં માનવ જીવન કેમ જાણે સર્વ જીવનનું કેન્દ્રભૂત એક વિશિષ્ટ જીવન હોય !
૫. પ્રવાહથી ચાલ્યા આવતા અનાદિનિધનાત્મક આ માનવ-જીવનની અનેકવિધ જરૂરીયાતેમાંની નિવૃત્તિની ઈચ્છા -નિર્વેદ-મુમુક્ષા: એ પણ એક એવી જ મહત્ત્વની જરૂરીયાત છે. - યુવાવસ્થાનું ઘેન ઉતરી ગયા પછી, જ્યારે જાગ્રત માનવ પશ્ચિમ વયના સ્થિર જીવનમાં પ્રવેશ કરે છે, અને
જ્યારે પામર માનવ મહા મહા વિટંબનાઓ અને કોથી ઘેરાય છે, ત્યારે તે પ્રાય: તેના માનસમાં નિર્વેદ–સંગનિવૃત્તિની ઈચ્છા અને શાંતિની પિપાસાના અંકુર ફૂટે છે. આ અનુભવ જેઓને થયે હેય, તેવા આ જગતમાં અને અહીં પણ ઘણાયે માનવ જીવાત્માઓ દષ્ટાંતરૂપે મળી શકે તેમ છે.
નિવૃત્તિની ઈચ્છાના પાત્ર ભેદે અનેક પ્રકારે પડી જાય છે, અને તે રીતે છેવટને પ્રકાર તદ્દન નિર્વાણેચ્છા સુધી જઈ પહોંચે છે.
૬. પ્રાણી માત્રની અનેકવિધ અનેક જરૂરીયાતે જેમ
- ૧૬૩
