________________
પ્રકરણ ૮મું
રેગી કે અપંગને એ પિતાના પિષ્યવર્ગમાં ગણશે અને તેની સંભાળ કાળજીપૂર્વક લેશે. (૨૫)
દીર્ઘદૃષ્ટા–નવયુગ ખૂબ લાંબા વિચાર કરશે. એ આખા સમાજની નવીન રચના કરશે. એ આખી નવીન સંહિતા રચશે. તેમાં એનો મુદ્દો દીર્ઘ નજરથી જોવાને જ રહેશે. સમાજબંધારણ દેશકાળને અનુરૂપ અને અનેક વર્ષો સુધી ચાલે તેવું ઘડવામાં તે પિતાના વિજ્ઞાનનો ઉપયોગ કરશે. નકામા અંતરાને તે ઘસીને ફેંકી દેશે, જ્યારે આદર્શને પહોંચી વળવા માટે તે અનેક નવીન સાધને જશે. પ્રાચીન બાબતેમાંથી કઈ બાબતે રાખવી અને પુનર્ઘટનામાં કયાં નવાં સાધને જવાં તેની ગોઠવણમાં તે દીર્ધદૃષ્ટાપણું બતાવશે. અત્યારના નવીન વાતાવરણને અનુરૂપ પુનર્ઘટના પૂર્વ પશ્ચિમના સંઘટન પછી અનિવાર્ય છે એમ તેને તેનું દીર્ધદૃષ્ટાપણું બતાવશે અને તેની યેજના તે અત્યંત વિવેકપૂર્વક બને તેટલા ઓછા સંઘર્ષણથી પણ ખાસ જરૂરી બાબતમાં પૂર્ણ મકકમતાથી કરશે અને તે પ્રત્યેક વિશેષણની યેજનામાં દીર્ઘદર્શીપણું બતાવશે.
એકલી નવીન ઘટનાને અંગે જ નહિ, પણ સંસ્થાઓને રચવામાં, તેને વિશિષ્ટ આકારમાં અને સમાજશરીરને અભિનવ રૂપ આપવામાં તે ખૂબ દીર્ઘદષ્ટાપણું દાખવશે. એ ઉપરાંત એ સમાજના સવાલના નિરૂપણ અને નિરાકરણમાં બહુ લાંબી નજરે જેશે અને તેમ કરવામાં પોતાના ઈતિહાસ અને વિજ્ઞાનના જ્ઞાનને પૂરતો લાભ લેશે. એ માનસવિદ્યાનો ખાસ અભ્યાસી થશે અને તેને લઈને તેના દીર્ધદશ પણાને ખૂબ અવકાશ મળશે. (૨૬).
એ વિશેષજ્ઞ જરૂર થશે–સ્વપરનો વિવેક કેમ કરે, સમાજના હિત આગળ પિતાને ભેગ કેમ આપવો, જનહિત
