________________
[૨૮] શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
[વર્ષ : લાવશે. પ્રસ્તુતમાં પણ વિચારગ્રસ્ત છ શબ્દો અનેકાર્થક હોવાથી કે અર્થ લેવો તેને નિર્ણય પ્રકરણદિથી કરી શકાય. આ પ્રકરણમાં આ વસ્તુ વિચારવાની છે.
(૧) દેનાર કેણુ? (૨) લેનાર કોણ? (૩) કેણે લેવા મેલ્યા? (૪) શા માટે પ્રસ્તુત વસ્તુ લેવા મકા?
દેનાર કેણુ? એના જવાબમાં જણાવવાનું જે પ્રભુ મહાવીરના સમયની સંઘગણનામાં ૩૧૮૦૦૦ શ્રાવિકાવર્ગમયે જેએનાં મુખ્ય અમર નામ છે તેમાંની એક રેવતી નામની પરમ શ્રાવિકા છે. જુએ કલ્પસૂત્ર–
"समणस्स भगवओ महावीरस्स सुलसारेवइपामुक्खाणां समणोवा. सियाणं तिन्नि सयसाहस्सीओ अट्ठारस सहस्सा उक्कोसिया समणोवासियाणं સાચા દુરથા ”
આ રેવતીએ તીર્થકર નામકર્મ બાંધેલ છે, અને આવતી ચોવીશીમાં ૧૭ મા સમાધિ નામક તીર્થંકર થઈ માક્ષમાં જશે. વળી સતીઓની નામાવળીમાં એનું નામ અગ્રસ્થાને મૂકવામાં આવ્યું છે. આ રેવતી ન તે પિતાને માટે માંસ બનાવે, યા ન તો બીજાને આપે. પરંતુ કેળાપાક તથા બિજોરાપાકનું કરવું અને આપવું તે જ રેવતી માટે ઉચિત છે. રેવતીએ આ દાનના પ્રભાવથી દેવાયું બાંધી દેવપણું મેળવ્યું હતું એમ ભગવતીજીનું જ પંદરમું શતક બતાવે છે. આથી પણ રેવતી પોતાને યા પરને માટે માંસ કરી યા આપી શકે નહિ, કેમકે માંસાહાર નરકનું સાધન છે. જુઓ ઠાકુંગસૂત્ર
" चउहि ठाणेहिं जीवा नेरइयत्ताए कम्म पकरेंति तजहा-महारंभयाए महापरिग्गहयाए पंचिंदियवहेण कुणिमाहारेणं ।''
આ પાઠમાં માંસાહાર કરનારને નરકાયુબંધ બતાવેલ છે, તથા ભગવતી સૂત્રમાં પણ નારકીના આયુષ્ય એય કાર્મણ શરીર પ્રગબંધના કારણ તરીકે માંસાહારને જણાવેલ છે. ઔષધને માટે કરેલ પણ માંસાહાર નરકગમનનું કારણ બને છે જુઓ –
भेसज्ज पि य मंस देई अणुमन्नई य जो जस्स ।
सो तस्त मग्गलग्गो वच्चइ नरयं न संदेहो॥ ભાવાર્થ–ઔષધ તરીકે પણ જે માંસ આપે ય આપનારને સારે જાણે તે તેના પથનો પ્રવાસી હેવાથી મરીને નરકમાં જાય છે, આ વાતમાં જરા પણ સંદેહ નથી.
તથા રેવતીએ શુદ્ધ વરતુ દાનમાં આપી તેથી દેવાયું બાંધ્યું એમ ભગવતીસૂત્રનું પન્નરમું શતક જણાવે છે. અને માંસ એ શુદ્ધ વસ્તુ હેઈ શકતી નથી. તેને મહા અશુચિ તરીકે વર્ણવેલ છે. જુએ–
दुग्गंधं बीभत्थं इंदियमलसंभवं असुइयं च ।
खइएण नरयपडणं विवजणिजं अओ मंसं ॥ આ ગાથામાં માંસને દુધમય, બીભત્સ અને અશુચિમાં પ્રતિપાદન કરેલ છે.