________________
( 48 )
યાજ્ઞા એ ધર્મ,
પ્રાણીઓના પ્રાણને કુરાળ રહેવાનુ છે? ના ના એમ નહીં. પણ મતે! ખરૂં કે હિંસા કરનાર પ્રાણીઓ તેા બીજા ત્રસ થાવર પ્રાણીઓને વાગવામાટે શસ્ત્રરૂપ કાંટાની જાળ બાંધીને આ જુલમી કળિકાળમાં જન્મ લીધે છે. તે તે કાંટારૂપ શાસ્ત્રોના વચનરૂપ તિક્ષણ અણીઓને ચણ કરીનાખવામાટે જ્ઞાનેાદયથી દયાવાકયાથી ભરપુર શાસ્ત્રના એધરૂપી મેાજડી પહેરીને ધર્મધા એટલે ધર્મરૂપ પૃ. થ્વી ઉપર થઈને દયામાર્ગે ચાલી મેક્ષરૂપ શહેરમાં પધારવામાટે નિર્ભય થઇને સદા આનંદ ઉત્સાહભેર રહેવું.
ઈત્યાદિક શ્રી મહાભારત તથા વિનુપુરાણે દયાધર્મની પુષ્ટિ કરેલી છે. એટલુંજ નહીં પણ બીજા અન્યદર્શનીના શાસ્ત્રોમાં પણ દરેક ઠેકાણે દયાધર્મવિષે દરેક રીતથી વિવેચન આપેલુ છે. કારણકે દયાનુ' સ્થાપન કર્યાસિવાય જેજે ધર્મશાસ્ત્રો છે તે સર્વ સ્થળ વિનાના વૃક્ષમિક થઈ જાય છે. માટે અન્ય દર્શની જીવદયા જાણે યા ન જાણે પણ દરેક શાસ્ત્રના પ્રમધમાં લાવે ત્યારે તે શાસ્ત્ર માન્યપુજ્ય થાયછે, પરંતુ એવા ધર્મશાસ્રના રચનાએ પોતે અહિં ગતમાં છતાં વિભગ જ્ઞાનાવલંબનથી જાણે તેટલી પદયાનું સ્થાપન કરીશકયા છે. કારણકે સ્વયાના સ્વરૂપનુ તેને લક્ષ જ્ઞાન ન થતાં એકતરફી ઐાધ નિરૂપણ કરેલછે, પણ સ્વદયાલક્ષી તે અંતરાત્મા પરમાત્મા સિવાય લક્ષમાં લઈ શકેજ નહીં. તથાપિ પર્યા છે તેપણ મહા પુન્યનું નિજ્ઞાન છે, અને તેજ સ્વદયાનું આલેખન છે, પરંતુ સ્વ
