________________
(૫') દયાધર્મ અને દાનનું વિવેચન શાસ્ત્રની કેટલીએક શાક્ષિએ લખી છે. શ્રીમહાભારતે શાંતે પણી પ્રથમપદે તથા વિષ્ણુ પુરાણાદિમધ્યે પણ દયાધર્મ નિરૂપણ કરે છે
श्रीमहाभारतेकश्नोवाच॥ सत्येनोत्पद्यतेधर्मःदयादानेनवर्धते, क्षमयास्थाप्यतेधर्मक्रोधलोभाहीनश्यति.
ભાવા–સત્યથકી ધર્મની ઉત્પત્તિ થાય છે ને તે ધર્મ દયાને દાનથી વૃદ્ધિ પામે છે અને ક્ષમા કરવાથી ધર્મ સ્થિર થાય છે. અને ધાદિક સર્વ નાશ પામે છે, એ અવશ્ય છે.
अहिंसासत्यमस्तेयम्त्यागमैथुनवर्जनम्, -- पंचस्वेत्तेषुवाक्येषुसर्वेधर्माःप्रतिष्टिता. - ભાવાર્થ અહિંસામાં એટલે દયામાં, સત્યમાં, અત્ય ત્યાગમાં, દાનમાં, મિથુન ત્યાગમાં, એ પાંચ પ્રકારના ધમીને વિષે જેજે વિવેકીઓ પ્રવર્તે તેતે સજાના આત્મામાં સર્વ પ્રકારના ધર્મને લક્ષ પ્રગટ થાય છે,
सर्वेवेदान्तत्कुर्यःसर्वेयज्ञाश्वभारत, सर्वेतिर्थोभिषेकाश्चयत्कुर्यातप्राणीनांदया।
ભાવાર્થ–સર્વ વેદ ભણો યા અનેક યજ્ઞ કરે ત્યા - વે તિર્યોમાં સ્નાન કરી, પરંતુ જેને સદાય પ્રાણીઓ ઉપર
