________________
( ૯૦ ) आहारनिद्राभयमैथुनानि, सामान्यमेतत् पशुभिर्नराणां । धर्म नराणामधिको विशेषो, धर्मेणहीनाः पशुभिःसमानाः ।।
આહાર, નિદ્રા, ભય અને મૈથુન–એ ચાર પશુઓને અને મનુષ્યને સમાન છે. માત્ર મનુષ્યોમાં ધર્મ અધિક વિશેષ છે તેથી જેઓ ધર્મહીન છે, તે પશુ સરખાજ છે.” આ લેક ઉપરથી ઘણી હિતશિક્ષા લેવાની છે. અત્યારે અહીં તમે જે શોભા જુઓ છો તે બધી ધર્મની છે. આવી રાજ્યઋદ્ધિ ધર્મને. પ્રતાપે જ મળે છે. દ્રવ્યપ્રાપ્તિ પણ પૂર્વે કરેલા ધર્મથી જ થાય છે. તેને સદુપયોગ કરે એ ઉત્તમ મનુષ્યનું કાર્ય છે. ખરી રીતે મનુષ્યએ ગુણની પંક્તિમાં દયા, ક્ષમા, દાન, નમ્રતા, શીળ, સંતોષાદિ ગુણવડે આવવાની જરૂર છે. એક કવિ કહે છે કે – गुणीगणगणनारंभे, न पतति कठिनी ससंभ्रमाद्यस्य । तेनांबा यदि सुतिनी, वद वंध्या कीदशी नाम ॥
ગુણેજનેના સમૂહની ગણના કરવાના પ્રારંભમાંજ જેના નામ ઉપર આંગળી પડતી નથી, તેની માતાને જે પુત્રવાળી કહીએ તે કહો વધ્યા કેને કહેશું? અર્થાત્ જેઓ ગુણીમાં ગણાતા નથી, તેઓની માતાજી પુત્રવાળી છતાં વંધ્યા ગણવા યોગ્ય છે.” આમાં થોડા શબ્દોમાં ઘણું રહસ્ય સમાવેલું છે. અત્યારે તે સંબંધી વિસ્તારથી કહેવાને અવસરનથી.
આ સંઘ હમણાં સે-પચાસ વર્ષમાં નીકળે નથી.
