________________
४०
આત્મદ્રવ્ય એમ સ્વરૂપાનુયાયી આત્મા થાય ત્યારે નિશ્ચય સમકિત જાણવું. તે સમક્તિની પ્રાપ્તિ એ પ્રકારે થાય છે. ૧. નિસર્ગથી તે ગુરૂ ઉપદેશ વિના સ્વાભાવિક કર્મના લાઘવપણાથી મરૂદેવા માતાની જેમ થાય. અને ખીજું, ગુરૂ ઉપદેશથી પ્રાપ્ત થાય તે અધિગમ સમકિત કહેવાય છે. ગુરૂના વિશેષાથૅ કહે છે.
આચાર્યમાં છત્રીશ ગુણુ હેાવા જોઇએ, કારણ કે ધર્મમાર્ગના ચલાવનાર નાયક (આચાર્ય) જે ગુણવંત હાય, સ્વપર સમયના વેત્તા હાય, તા ઘણાને ધર્મમાર્ગમાં જોડી શકે. જઘન્યથી ૪ ગુણ હાવા જોઈ એ.
૧–જે કાલે જેટલાં શાસ્ત્ર વિદ્યમાન હાય તેના રહસ્યના જ્ઞાતા હાય અને પરને સમજાવવા શક્તિમાન હાય.
ર-પાતે સ્યાદ્વાદ શ્રદ્ધામાં દ્રઢ હાય તેમ બીજાને દ્રઢ કરી શકે તેવા હાય.
૩-શુદ્ધ પ્રરૂપક હાય. જેના ઉપદેશમાં સ્વપ્રશંસા અને પર્નિદાન હાય.
૪–કાલાનુયાયિ ક્રિયાના કરનારા હાય; છતી શક્તિએ વીર્ય ગેાપવે નહિં, વલી સંઘમાં સારાદિના કરનારા હાય. તે કહે છે:
૧–સારણા–વીસરી ગયેલાને સંભાળી આપે. ૨–વારણા—અતિચાર લગાડનારને તેથી વારે. ૩–ચાયણા–પ્રમાદિ સાધુને ધર્માનુષ્ઠાનને કરવાની પ્રેરણા કરે.
ઉદ્યમ
૪–પરિચાયણા—અત્યંત શિથિલને વારંવાર પ્રેરણા કરે, વલી આચાર્યજી અતિપરિણિત તથા અપરિણિત મતી વાલાને સમજાવી ઠેકાણે લાવે.
