SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 454
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ तृतीयो विलासः [४०] [४०३॥ (अथ सभ्याः ) सभ्यास्तु विबुधैया ये दिदक्षान्विता जनाः ।।१५१।। तेऽपि द्विधा प्रार्थनीयाः प्रार्थका इति च स्फुटम् । सभ्य जो (नाटक) देखने की इच्छा वाले व्यक्ति होते हैं उन्हें आचायों ने सभ्य कहा है। वे भी दो प्रकार के होते हैं- (१) प्रार्थनीय और (२) प्रार्थक।।१५१-१५०पू.॥ (तत्र प्रार्थनीया) इदं प्रयोक्ष्ये युष्माभिरनुज्ञा दीयतामिति ।।१५२।। सम्प्रार्थ्याः सूत्रधारेण प्रार्थनीया इति स्मृताः । (१) प्रार्थनीय- वे सभ्य प्रार्थनीय सभ्य कहलाते हैं जिससे सूत्रधार प्रार्थना करता है कि आप लोग आदेश दीजिए कि मैं (नाटक का) प्रयोग करूँ॥१५२उ.-१५३पू.।। (अथ प्रार्थकाः) त्वया प्रयोगः क्रियतामित्युत्कष्ठितचेतसः ।।१५३।। ये सूत्रिणं प्रार्थयन्ते ते सध्या प्रार्थकाः स्मृताः । (२) प्रार्थक- प्रार्थक सभ्य वे कहलाते हैं जो सूत्रधार से उत्कण्ठित चित्त होकर प्रार्थना करते हैं कि आप (नाटक का) प्रयोग कीजिए॥१५३उ.-१५४पू.।। (अथ नटाः) रनोपजीविनः प्रोक्ता नटास्तेऽपि त्रिधा स्मृताः ।।१५४।। वादका गायकाचैव नर्तकाशेति कोविदः । नट-रङ्गशाला के आश्रय से जीविकोपार्जन करने वाले नट कहलाते हैं, वे प्राज्ञों द्वारा तीन प्रकार के कहे गये हैं। (१) वादक (२) गायक और (३) नर्तक ॥१५४उ.-१५५पू.।। (तत्र वादकाः) वीणावेणुमृदङ्गादिवादका वादकाः स्मृताः ।।१५५।। वादक- वीणा, वेणु (बाँसुरी), मृदङ्ग आदि के बजाने वाले वादक कहलाते हैं।।१५५उ.॥ (अथ गायकाः) आलापनसुवागीतगायका गायका मताः । गायक- आलाप- सहित ध्रुपद इत्यादि गीत गाने वाले गायक कहलाते हैं।।१५६पू.॥ (अथ नर्तकाः ) नाना प्रकाराभिनयकर्तारो नर्तकाः स्मृताः ।।१५६।। रसा.२९
SR No.023110
Book TitleRasarnavsudhakar
Original Sutra AuthorN/A
AuthorJamuna Pathak
PublisherChaukhambha Sanskrit Series
Publication Year2004
Total Pages534
LanguageGujarati
ClassificationBook_Gujarati
File Size31 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy