________________
૨૮૯ gઈકુંડદીવવણમુહદહદીહરિસેલકમલવિત્યારે; સુઈGડવં ચ તહા, દહદીહરં ચ ઈહ દુગુણંદ૨૩૦
વણમુહ-વનમુખ
| ગુછઉંમત નદીની ઊંડાઈ દા-દહ
દીહર્તા-લંબાઈ દીહરસેલ-દીર્ધ (લાબા) પર્વત | ઈ-મહીં (ધાતકી ખંડમાં)
અર્થ અહીં નદીઓને, કંડોને, દ્વીપેનો, વનમુ એને, કહેને, દીર્ધ પર્વતને અને કમળને વિસ્તાર અભણે છે તથા નદીઓનું ઉંડપણું તેમજ કહેવું લાગપણું અને પહોળપણું બમણું છે. ૬-૨૩૦
વિસ્તરાર્થ–પૂર્વ ધાતકી ખંડના બત્રીશ વિજયની ૬૪ નદીઓ, પશ્ચિમ ધાતકીખંડના બત્રીસ વિજયની ૨૪ નદીઓ, એ પ્રમાણે બંને ભરતક્ષેત્રની ગંગા નદી ૨,સિંધુ નદી ૨, અને બે અરવત ક્ષેત્રની રક્તા નદી ૨. રક્તવતી નદી ૨, સર્વ મળીને ૧૩૬ નદીઓ. બે હૈમવત ક્ષેત્રની ૪ નદી, બે અરયવત ક્ષેત્રની ૪ નદી, બે મહાવિદેહની અંતરનદી ૨૪, સર્વ મળીને ૩૨ નહીએ, બે હરિવર્ષ ક્ષેત્રની ૪ નદી, બે રમ્યક ક્ષેત્રની ૪ નદી મળીને ૮ નદીઓ તથા શીતા નદી ૨ અને શીતેદા નદી ૨ મળીને ૪નદીઓ થઈ. કુલ ૧૩૬–૩––૪ નદીઓને તેમના પ્રપાતકુંડ તથા દ્વીપને વિસ્તાર વગેરે અહીં જંબુદ્વીપના કરતા બમણું છે તે સંબંધી યંત્ર (જુઓ પૃષ્ઠ ૨૯૦) ૧૯
