________________
૨૦૯
એએ દીવા જલુવર, અહિં જોય! સ⟩અસોઇ તહા; ભાગાવિ અ ચાલીસા, મન્ને પુણુ કાસદુગમેવ. ૨૯-૨૨૩
લુવર—પાણીની ઉપર હિમાહેર તરફ
સદે દેસી—સાડી અઠયાસી
ભાગાવિ-ભાગ પણ
મજઝે–મધ્ય (શિખા) દિઈશ તરફ કામદુ-એ કાશ
:~~આ
અથ-વિવેચનઃ સર્વે દ્વીપા જળની ઉપર બહાર એટલે જ ખૂદ્રૌપ અને ધાતકીખંડની દિશાએ સાડીઅડયાશી ચેાજન તથા ઉપર પંચાણુઆ ચાળોશ ભાગ આટલા જળ ઉપર સપ્રકાશ દેખાય છે. મા પ્રમાણ જાણવા માટે પ્રથમનો જેમ ત્રિરાશિ માંડવી૯૫૦૦૦-૭૦૦-૨૪૦૦૦ આમાં પહેલી અને છેલ્લી રાશિમાંથી ત્રણ ત્રણ શૂન્ય કાઢી નાંખવાથી-૯૫-૭૦૦ ૨૪ રહે છે. પછી મધ્ય રાશિવડે અંત્ય રાશિને ગુણવાથી ૧૬૮૦૦ થયા. તેને પહેલી રાશિ પ વડે ભાંગતાં ૧૭૬ આવ્યા. આટલી લવસુશિખાની દિશા તરફ જળવૃદ્ધિ છે. તેનું અર્થ કરવાથી ૮૮૪૭ થાય છે. તેમાં પાતકીખડ તમ્ પાણી ઉપર બે કાશ એટલે અધ ચેાજન ટ્રૂખાય છે તે ભેળવવાથી ૮૮૫ ચૈજન અને ૪૦ ભાગ ઉપર કહ્યા પ્રમાણે થાય છે. તથા વળી મધ્ય દિશાને વિષે એટલે ધાતકીખંડ તરફ્ સવ દ્વીપા એ કાશ જ જળ ઉપર સપ્રકાશ છે. આ હકીકત જ મુદ્દોપ તરફના ૯ ક્રીપા માટે સમજવી. ચાતકીખાને લગતા જે એ દિશાના મળીને ૧૬ દ્વીપા છે તે જ બુદ્વીપ તરફ બે ગાઉ દેખાય છે ને ધાતકીખંડ તરફ ૮૮૫ě દેખાય છે. દરેક દ્વીપના પરિધિ ૩૭૯૪૮ ચેાજન છે.
૨૯-૨૩૩
