________________
દ્વીપ અને સમુદ્રના વિસ્તારનું પ્રમાણ કહે છે –
જબૂદીવ પમાણું-ગુલિજેઅણ લખવટ્ટ વિખંભે; લવણઇઆ સંસા, વલયાભા દુગુણ દુગુણ ૨. ૧૨ જબૂદીવ-જંબુદ્વીપ
વિકખભે-પહોળાઈવાળો પરમાણુગુલિ-પ્રમાણ અંગુલના | લવણાઈઆ-લવણસમુદ્ર વિગેરે
માપથી સેસા બાકીના (દ્વીપસમુદ્રો) જે અણુ-જેજન, લકખ-લાખ વલયાભા-વલય સરખાં વિદ–ગોળ
દુગુણ દુગુણા-બમણબમણા અર્થ: પહેલે જબૂદીપ પ્રમાણેગુલે કરીને લાખ એજનના વિષઁભવાળો ગોળ છે. અને બાકીના લવણ સમુદ્ર વગેરે વલયના આકારવાળા-ગોળ અને બમણા બમણું વિસ્તારવાળા છે. ૧૨
વિવેચનઃ–પહેલે જંબુઢાપ એક લાખ જનના વિસ્તારવાળો છે. તથા થાળીના આકારે ગળાકારે છે. અહિં કહેલા લાખ જન પ્રમાણુગુલના માપથી જાણવા, તે પ્રમાણુગુલ ઉલ્લેધાંગુલથી ચારસો ગુણે લાંબો અને અઢી ગુણે પહોળે હોય છે, અથવા એક હજાર ગુણે લાંબે પણ કહે છે. જમ્બુદ્વીપને ફરતો આવેલ લવણ સમુદ્ર તેનાથી બમણા વિસ્તારવાળો છે. એટલે બે લાખ એજન પ્રમાણને છે. અને વલય એટલે ચુડીને સરખે ગેળ છે. તેથી તે લવણ સમુદ્ર પૂર્વ બાજુની બહારની તરફથી પશ્ચિમ બાજુની બહારની તરફ સુધી પાંચ લાખ જન પ્રમાણ
