________________
[૫] . ભાવાઝના ત્રણ પ્રકાર ૧ પ્રધાન અગ્ર, ૨ પ્રભૂત અગ્ર, ૩ ઉપકાર અગ્ર, તેમાં પ્રધાન અગ્ર સચિત્ત, અચિત્ત, મિશ્ર–એમ ત્રણ પ્રકારે છે. સચિત્ત પણ બે પગવાળાં ચાર પગવાળાં અપદ વિગેરે ત્રણ ભેદે છે, તેમાં દ્વિપદમાં તીર્થકર, ચોપદમાં સિંહ, અપદમાં ક૯૫વૃક્ષ છે. અચિત્તમાં વૈર્ય વિગેરે, મિશ્રમાં તીર્થકરજ દાગીનાથી જ અલંકૃત હોય તે, પ્રભૂત અગ્ર તે અપેક્ષા રાખ નાર છે. જેમ કે" जीवा पोग्गल समया दव्य पपसा य पनवा चेव । योषाऽणताणंता विसेसहिया दुवेमणंता ॥१॥"
૧ જીવ, ૨ પુદ્ગલે, ૩ ત્રણે કાલના સમયે, ૪ દ્રવ્ય, પપ્રદેશ, ૬ પર્ય. ૧સ્તક (ડા), ૨ અનંત ગુણા, ૩ અનંત ગુણા, ૪ વિશેષ અધિકા બે અનંતા (અનંત અનંત ગુણ.)
આ બધામાં એક પછી એક અગ્ર છે, અને પર્યાય અગ્ર તે સેથી અગ્ર છે, ઉપકાર અગ્ર તે પૂર્વે કહેલા વિસ્તારથી અને ન કહેલા બતાવવાથી ઉપકારમાં વર્તે છે, જેમકે –
દશવૈકાલિક સૂત્રમાં જે વિષય કહેવાનું બાકી રહ્યો હોય તે ચુડામાં કહેવાય—એવી બે ચુડા દશવૈકાલિકમાં છે.
અથવા ઉપકાર અગ્ર તે આ આચાર શ્રુતસ્કંધની ચણને વિષય છે અને તેથી ઉપકાર અગ્રનું જ અહીં પ્રજન છે, અને તે નિયંતિકાર કહે છે.
