________________
૨૨
ખડશીતિ નામા ચતુર્થ કર્મગ્રંથ
કાળ થાય. તથા ૧૦ મા ગુણની છેલ્લી આવલિકાથી ૧૨ માની દ્વિચરમ આવલિકા સુધી પાંચ કર્મની ઉદીરણા હોય તેથી ઉત્કૃષ્ટથી પાંચની ઉદીરણા અંતર્મુહૂર્ત સુધી ઘટે.
૨ની ઉદીરણાનાં ગુણ-૧૨ ચરમ આવલિકાથી ૧૩ સુધી, કાળ :- જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટ દેશોનપૂર્વક્રોડ વર્ષ. તે આ પ્રમાણે જે મનુષ્ય પોતાનું અંતર્મુહૂર્ત આયુષ્ય બાકી રહે ત્યારે ઘાતી કર્મોનો ક્ષય કરી કેવલજ્ઞાન પામે, તેને ૧૨માની છેલ્લી આવલિકાથી સયોગી કેવલી અવસ્થામાં અંતર્મુહૂર્ત સુધી ૨ કર્મની ઉદીરણા થાય છે.
પૂર્વક્રોડ વર્ષના આયુષ્યવાળો મનુષ્ય સાધિક ૯ વર્ષ (કંઈક ન્યૂન ૧૦ વર્ષની)ની ઉમરે ઘાતીકર્મોનો ક્ષય કરી કેવલજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરે તેને દેશોન પૂર્વક્રોડ વર્ષ સુધી નામ અને ગોત્ર એ બે જ કર્મની ઉદીરણા થાય છે. તેથી ઉત્કૃષ્ટથી દેશોન પૂર્વક્રોડ વર્ષ કાળ જાણવો.
સત્તાસ્થાન – એકી સાથે સત્તામાં રહેલા કર્મના સમૂહને ‘સત્તાસ્થાન’ કહેવાય છે કુલ સત્તાસ્થાન ત્રણ છે. સાતનુ. આઠનું અને ચારનું
સર્વ સંસારી જીવને અનાદિકાળથી ૧૧મા ગુણસ્થાનક સુધી ૮ કર્મની સત્તા હોય છે. ૧૨મા ગુણસ્થાનકે મોહનીય વિના સાત કર્મની સત્તા હોય છે. તથા ૧૩મે અને ૧૪મે ગુણસ્થાનકે ચાર અઘાતી કર્મની સત્તા હોય છે.
આઠની સત્તાનો કાળ ઃ- અભવ્યની અપેક્ષાએ અનાદિ અનંત અને ભવ્યની અપેક્ષાએ અનાદિ સાંત છે. અભવ્યને અનાદિકાળથી આઠે કર્મની સત્તા હોય છે. ક્ષીણમોહાદિ ગુણસ્થાનક અભવ્ય ક્યારેય પ્રાપ્ત કરવાનો નથી તેથી એક પણ સત્તાનો નાશ થવાનો નથી તેથી અનંતકાળ સુધી ૮ની સત્તા રહેવાની. ભવ્યને અનાદિકાળથી આઠે કર્મની સત્તા છે પણ કાલાંતરે ક્ષીણમોહ ગુણઠાણું પ્રાપ્ત કરશે ત્યારે મોહનીયની સત્તાનો નાશ થશે. તેથી મોહનીય કર્મની સત્તાનો અંત આવવાથી આઠની સત્તાનો અંત આવશે માટે અનાદિ સાંત. અહીં પતિતને સાદિસાંત ભાંગો ઘટે નહિ, કારણ કે મોહનીયની સત્તા ક્ષપકને જ ૧૨મે ગુણસ્થાનકે જાય. ઉપશામકને સત્તા હોય. અને મોહનીયની
