________________
૫૪
કર્મસ્તવનામા દ્વિતીય કર્મગ્રંથ
– ગુણસ્થાનકો પર ભિન્ન-ભિન્ન બંધ :મિથ્યાત્વે ૧૧૭ કર્મપ્રકૃતિનો બંધ
મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકે તીર્થકર નામકર્મ અને આહારકટ્રિક (આહારક શરીર નામ અને આહા-અંગોપાંગ નામ) વિના ૧૧૭ પ્રકૃતિઓનો બંધ છે.
મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકે તીર્થંકર નામકર્મ અને આહારકટ્રિકનો અબંધ હોય છે. અબંધ અને બંધવિચ્છેદમાં તફાવત
અબંધ– જે ગુણઠાણે જે કર્મપ્રકૃતિનો અબંધ કહ્યો હોય તે ગુણઠાણે તે પ્રકૃતિ કોઈ કારણ ન બંધાય પરંતુ આગળના ગુણસ્થાનકે તે પ્રકૃતિ બંધાય છે. તે અબંધ કહેવાય.
બંધવિચ્છેદ- જે ગુણસ્થાનકે જે કર્મપ્રકૃતિઓનો બંધવિચ્છેદ કહ્યો હોય તે ગુણસ્થાનકથી આગળનાં કોઈ પણ ગુણસ્થાનકે તે કર્મપ્રકૃતિ ન બંધાય. દા. ત. મિથ્યાત્વ ગુણઠાણાને અંતે મિથ્યાત્વ મોહનીયનો બંધવિચ્છેદ થાય છે. તેથી તે સાસ્વાદનાદિ ગુણઠાણે ન બંધાય, એટલે તે બંધવિચ્છેદ કહેવાય. તીર્થંકર નામકર્મનો અબંધ
તીર્થંકર નામકર્મ ત~ાયોગ્ય સમ્યકત્વ હોતે છતે બંધાય છે. ત~ાયોગ્ય સમ્યક્ત ૪થા આદિ ગુણઠાણે છે. પહેલે ગુણઠાણે ત~ાયોગ્ય સમ્યકત્વ ન હોવાથી તીર્થંકર નામકર્મ ન બંધાય માટે અબંધ. ૧. જો કે કર્મનો બંધ ગુણથી એટલે સમ્યકત્વ અને સંયમથી થાય નહીં અને જો
ગુણથી બંધ થાય તો ઉપરના ગુણસ્થાનકોમાં અને મોક્ષમાં સમ્યકત્વ અને સંયમ સવિશેષ હોય તો ત્યાં પણ બંધ થવો જોઈએ પરંતુ અમુક પ્રકારનો ગુણ આવે ત્યારે ત્યાં જે પ્રશસ્ત કષાય તે તે પુણ્ય પ્રકૃતિનું કારણ બને. તેવો પ્રશસ્ત કષાય અમુક ગુણની સાથે સંબંધવાળો હોવાથી પ્રશસ્ત કષાયના કારણરૂપ ગુણને ઔપચારિક રીતે બંધહેતુ તરીકે કહ્યો છે એમ જાણવું.
