________________
૩૬
કર્ણસ્તવનામા દ્વિતીય કર્મગ્રંથ
આ ગુણસ્થાનકમાં અપૂર્વ અધ્યવસાયથી પાંચ અપૂર્વ કાર્યો થાય છે.
(૧) સ્થિતિઘાત (૨) રસઘાત (૩) ગુણશ્રેણિ (૪) ગુણસંક્રમ (૫) અપૂર્વ સ્થિતિબંધ.
અપૂર્વકરણાદિ ગુણસ્થાનક શ્રેણિમાં જ પ્રાપ્ત થાય છે. શ્રેણિ બે પ્રકારે છે. (૧) ઉપશમશ્રેણિ (૨) ક્ષપકશ્રેણિ.
આ ગુણસ્થાનકમાં વર્તતા ત્રિકાળવર્તી જીવોનાં અધ્યવસાયો અસંખ્યાતા (અસંખ્ય લોકાકાશ પ્રદેશ પ્રમાણ) હોય છે. અને તે સ્થાન પતિત છે.
આગુણસ્થાનકમાં બે પ્રકારનાં જીવો હોય છે. (૧)ઉપશામક(૨)ક્ષપક.
(૧) ઉપશમ શ્રેણિ- ચારિત્ર મોહનીયને ઉપશમ કરવાની ક્રિયા અથવા જે અધ્યવસાય - પરિણામથી ચારિત્ર મોહનીયનો ઉપશમ થાય તે ઉપશમશ્રેણિ.
(૨) ક્ષપક શ્રેણિ– ચારિત્ર મોહનીયને ક્ષય કરવાની ક્રિયા એટલે જે પરિણામ - અધ્યવસાયથી ચારિત્ર મોહનીય આદિ ઘાતકર્મનો ક્ષય થાય છે તે પરિણામથી ઉત્તરોત્તર ચડતી લાઈન તે ક્ષપકશ્રેણી.
જો કે અહીં આઠમા ગુણ૦માં મોહનીયની એકેય પ્રકૃતિનો ઉપશમ કે ક્ષય કરતો નથી. પરંતુ નવમા ગુણ૦માં ઉપશમ અને ક્ષય કરવાની પૂર્વ તૈયારીરૂપ વિશુદ્ધિ હોય છે. તેથી અહીં પણ ઉપશામક અને ક્ષપક એમ બે પ્રકારના જીવો કહેવાય છે.
વર્તમાનની સમીપમાં વર્તતો ભવિષ્યકાળ તેમાં વર્તમાનનો ઉપચાર થાય છે. માટે નજીકના ભવિષ્યમાં ક્ષય કે ઉપશમ કરવાનો હોવાથી અને તેના યોગ્ય વિશુદ્ધિ તરફ જતો હોવાથી ક્ષપક અથવા ઉપશામક કહેવાય છે.
અપૂર્વકરણમાં પ્રતિસમયે અનંતગુણ વિશુદ્ધિ હોય છે. તેથી યથાપ્રવૃત્તકરણના છેલ્લા સમયની ઉત્કૃષ્ટ વિશુદ્ધિ કરતાં અપૂર્વકરણના પ્રથમ
