________________
ગુણસ્થાનકનું સ્વરૂપ
૨૫
કાળ-જઘન્ય અંતo, ઉત્કૃષ્ટ-અંતર્મુહૂર્ત (૨) લાયોપથમિક સમ્યકત્વ
જ્યાં અનંતાનુબંધી ૪ કષાય. મિથ્યાત્વ મોહનીય અને મિશ્ર મોહનીય આ ૬ પ્રકૃતિઓનો પ્રદેશોદય હોય અથવા ક્ષય હોય અને સમ્યકત્વ મોહનીયનો રસોદય હોય તેને ક્ષાયોપથમિક સમ્યકત્વ કહેવાય છે. જે એક ભવમાં હજારોવાર અને સંસારમાં અસંખ્યવાર પામી શકાય છે. આ સમ્યકત્વ ૪ ગુણઠાણાથી ૭ ગુણઠાણા સુધી હોય છે. - લય-ઉદયમાં આવતા સમ્યક્ત મોહOના પુદ્ગલોને ભોગવીને ક્ષય કરે અને ઉપશમ-ઉદયમાં નહી આવતા અને સત્તામાં રહેલા મિથ્યા૦મોહ મિશ્ર0મોહO અને સમ્યકત્વ મોહ૦ના દલિયાના રસને મંદ કરવારૂપ ઉપશમ કરે છે. તેથી તે વખતે પ્રગટ થતો દર્શન-શ્રદ્ધારૂપ ગુણ ક્ષાયોપથમિક ભાવનો ગણાય છે.
કાળ-જઘન્યથી-અંતર્મુહૂર્ત
ઉત્કૃષ્ટથી-સાધિક ૬૬ સાગરોપમ હોય છે. | વિજ્યાદિ અનુત્તરનાં ૩૩+૩૩નાં બે ભવો અથવા અશ્રુત દેવલોકના ત્રણભવ તથા વચ્ચેના મનુષ્ય ભવ વડે અધિક આ કાળ જાણવો. કારણકે ત્યાં સુધી આ સમ્યકત્વ સતત રહી શકે છે. આ સમ્યકત્વ એક ભવમાં હજારોવાર અને અનંતા ભવોમાં અસંખ્યવાર આવે છે અને જાય છે. માટે શુભ નિમિત્તો વારંવાર સેવવા જોઈએ. જેથી આ સમ્યત્વની પ્રાપ્તિ સુલભ બને. (૩) ક્ષાયિક સમ્યકત્વ
દર્શન સપ્તકનો સર્વથા ક્ષય થવાથી જે સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત થાય છે તે સાયિક સમ્યકત્વ કહેવાય. આ સમ્યકત્વમાં દર્શન સપ્તકનો બિલકુલ ઉદયસત્તા હોતી જ નથી. ૪ થી ૧૪ સુધી ક્ષાયિક સમ્યકત્વ હોય છે. આ પ્રમાણે આ ગુણઠાણે ૩ સમ્યકત્વ હોઈ શકે.
