________________
८६
બંધસ્વામિત્વનામા તૃતીય કર્મગ્રંથ
કેટલાક આચાર્યો ઈન્દ્રિય પર્યાપ્તિ પૂર્ણ થયે ચક્ષુદર્શન હોય તેમ કહે છે. અને કેટલાક આચાર્યો સર્વ પર્યાપ્તિપૂર્ણ થયે ચક્ષુદર્શન માને છે. (જૂઓ પંચસંગ્રહ-ચતુર્થકર્મગ્રંથ ટીકા)
અચક્ષુદર્શન- ૧ થી ૧૨ ગુણ૦ હોય. કસ્તવની જેમ ઉદયસ્વામિત્વ જાણવું.
અવધિદર્શન, કેવલદર્શન– અવધિજ્ઞાન અને કેવલજ્ઞાનની જેમ ઉદયસ્વામિત્વ જાણવું
લેશ્યામાર્ગણા- કૃષ્ણલેશ્યા-નીલલેશ્યા-કાપાત લેશ્યા
અહીં ૧ થી ૪ ગુણ૦ અથવા ૧ થી ૬ ગુણ૦ હોય. અહીં કર્મગ્રંથકાર અને સિદ્ધાન્તકારના સિદ્ધાન્તો નીચે મુજબ વિચારવા.
સિદ્ધાન્તના મતે(૧) લાયો સહિત ૧ થી ૬ નરક સુધી જાય. અને તેથી કૃષ્ણાદિ લેગ્યા
સહિત સમ્યકત્વી નરકમાં છઠ્ઠી સુધી જાય. (૨) પૂર્વબાયુઃ ક્ષાયિક સમ્યક્તી અથવા કૃતકરણ મોહ૦ની ૨૨ની
સત્તાવાળો કૃષ્ણાદિ લેાસહિત યુગમાં પણ જાય. (૩) ક્ષાયોસમ્યત્વીકૃષ્ણાદિલેશ્યાવાળોબદ્ધાયુ:ભવનપતિઆદિદેવોમાં જાય. (૪) કૃષ્ણાદિ લેશ્યા સહિત લાયોસમ્યકત્વી મનુષ્યમાં આવી શકે. કર્મગ્રંથકારના મતે
(૧) જે લેગ્યાએ આયુષ્ય બંધાય તે વેશ્યા સહિત ભવાન્તરમાં ઉત્પન્ન થાય. તેથી મનુષ્યતિર્યંચ સમ્યકત્વમાંવૈમાનિકનું આયુષ્ય બાંધે અને વૈમાનિકમાં અશુભલેશ્યા નથી. તેથી કૃષ્ણાદિ ત્રણ લેશ્યા સહિત ચોથું ગુણ૦લઈને વૈમાનિક દેવમાં ન જાય. તેથી કૃષ્ણાદિ ૩માં ૪ થે દેવાનુપૂર્વનો ઉદય ન ઘટે.
(૨) અશુભલેશ્યાવાળા ૧ થી ૬ નરકના જીવો તથા ભવનપતિ આદિ ૪થા ગુણવાળા દેવો મનુષ્યમાં આવે. કેટલાકના મતે તિર્યંચમાં પણ સમ્યક્ત
