________________
ગાથા : ૧૮
૪૩
મિશ્ર ગુણવાળો જો મિથ્યાત્વે જવાનો હોય તો તેને અજ્ઞાનનું બહુલપણું હોવાથી મિશ્ર ગુણ૦ અજ્ઞાનમાં ગણાય. અને જો મિશ્રથી ચોથા ગુણમાં જાય તો જ્ઞાનનું બહુલપણું હોવાથી તેને અજ્ઞાનમાં વિવક્ષા કરી નથી. તેથી તે અપેક્ષાએ અજ્ઞાનમાં બે ગુણ કહ્યાં છે.
માટે અજ્ઞાનત્રિકમાં ૨ અથવા ૩ ગુણસ્થાનક કહ્યાં છે. બંધ કર્મસ્તવની જેમ જાણવો. ઓઘે ૧૧૭, મિથ્યા૦ ૧૧૭, સા૦ ૧૦૧, મિશ્ર-૭૪.
અથવા મિથ્યાત્વ ગુણમાંથી મિશ્રગુણમાં આવે ત્યારે મિથ્યાત્વનો અંશ વધારે હોવાથી અશુદ્ધિના કારણે અજ્ઞાનમાં આ ગુણસ્થાનક ગણાય. પરંતુ સમ્યગ્દષ્ટિ ગુણમાંથી મિશ્રગુણમાં આવે તો સમ્યક્ત્વાંશ વધારે હોવાથી વિશુદ્ધિના કારણે મિશ્રગુણની અજ્ઞાનમાં વિવક્ષા ન કરાય. તેથી અજ્ઞાનમાં બે ગુણસ્થાનક પણ કહ્યાં છે.
દર્શન માર્ગણા—
૪ પ્રકારે દર્શન છે. (૧) ચક્ષુદર્શન (૨) અચક્ષુદર્શન (૩) અવધિદર્શન (૪) કેવળદર્શન.
કેવલજ્ઞાન કેવલદર્શન ન પામે ત્યાં સુધી ચક્ષુ આદિ ઈન્દ્રિયોનો ઉપયોગ હોવાથી છદ્મસ્થોને ચક્ષુ, અચક્ષુ દર્શન જાણવું. તેમાં એકે, બેઈ, તેઈને અચક્ષુદર્શન એક જ હોય અને શેષ મનુષ્ય-તિર્યંચ-દેવ અને નારકને ચક્ષુદર્શન પણ હોય.
તેથી ચક્ષુદર્શન અને અચક્ષુદર્શન માર્ગણામાં ૧ થી ૧૨ ગુણઠાણા હોય છે અને ત્યાં કર્મસ્તવની જેમ ઓઘબંધ જાણવો.
ઓથે-૧૨૦, મિથ્યાત્વે-૧૧૭, સાસ્વાદને-૧૦૧, મિશ્ર-૭૪, અવિરતે૭૭, દેશવિરતે-૬૭, પ્રમત્તે-૬૩, અપ્રમત્તે-૫૯૫૮, અપૂર્વક૨ણે -૫૮-૫૬૨૬, અનિવૃત્તિકરણે-૨૨-૨૧-૨૦-૧૯-૧૮, સૂક્ષ્મસંપરાયે ૧૭, ઉપશાંત મોહ અને ક્ષીણ મોહે-૧ પ્રકૃતિનો બંધ છે.
