________________
૩૪
બંધસ્વામિત્વનામા તૃતીય કર્મગ્રંથ
અવિરત સમ્યત્વગુણઠાણે મનુષ્યો અપર્યાપ્ત અવસ્થામાં પણ જિનનામનો બંધ કરી શકે છે. તથા સમદષ્ટિ મનુષ્યો અને તિર્યંચો દેવગતિ પ્રાયોગ્ય જ બંધ કરતાં હોવાથી દેવદ્ધિક વૈક્રિયદ્ધિક અને જિનનામ સહિત કરવાથી ૭૫ પ્રકૃતિનો બંધ આ ગુણઠાણે હોય છે. ઔદારિક મિશ્રયોગ માર્ગણામાં અસંગતઅસંગત
ઔદારિક મિશ્રયોગે ચોથે ગુણસ્થાનકે ૭૫ પ્રકૃતિનો બંધ કહ્યો છે. પરંતુ મનુષ્યદ્ધિક, ઔદારિકદ્ધિક અને વજઋષભનારાચ સંઘયણ વિના ૭૦ બંધ કહેવો જોઈએ.
કારણકે ઔદારિક મિશ્રયોગ મનુષ્ય-તિર્યંચને જ અપર્યાપ્ત અવસ્થામાં હોય છે અને ચોથે ગુણસ્થાનકે વર્તતા મનુષ્ય-તિર્યંચો દેવ પ્રાયોગ્ય જ બંધ કરે છે. માટે આ પાંચ પ્રકૃતિનો બંધ ઘટી શકતો નથી. ગોમટસારમાં કર્મકાંડની ૧૧૭મી ગાથામાં પણ ઔમિશ્રયોગ માર્ગણામાં સમ્યક્ત ગુણ૦માં અનંતાનુબંધી આદિ ૨૯ ઓછી કરવાનું કહ્યું છે.
જો કે “નવયવીસ ગાથામાં ‘માર' શબ્દથી આ પાંચ પ્રકૃતિઓ બંધમાંથી વધારે કાઢી નાખીએ તો સંગત થાય. પરંતુ કાર્પણ કાયયોગમાં ઔ૦ મિશ્રયોગની જેમ બંધ છે. એમ કહેલ છે. તેથી એ રીતે કરવાથી કાર્પણ કાયયોગમાં અવિરત સમ્ય૦ ગુણસ્થાનકે ૭૦ બંધ થાય.
પરંતુ કાર્મણકાયયોગ દેવ-નારીને પણ હોય. તેઓ અપર્યાપ્તાવસ્થામાં અવિ૦ સમ્યગુણ૦માં મનુષ્ય પ્રાયોગ્ય જ બંધ કરે, માટે કાર્મણકાયયોગમાં અવિ૦ સમ્ય૦ ગુણ૦માં ૭૫ અને ઔ૦ મિશ્રવયોગમાર્ગણામાં અવિ૦ સમ્યગ્દષ્ટિ ગુણ૦માં ૭૦નો બંધ સંભવે.
આ રીતે અર્થ કરવાથી અસંગત રહેશે નહીં.
