________________
ગાથા : ૫
ગાથાર્થ– દેવદ્રિકાદિ ઓગણીસ પ્રકૃતિઓ છોડીને એકસોએક પ્રકૃતિ ઓથે નારકીના જીવો બાંધે, જિનનામ વિના મિથ્યાત્વે સો પ્રકૃતિ અને નપુંસક ચતુષ્ક વિના છ— પ્રકૃતિ સાસ્વાદને બંધમાં જાણવી. પા
વિવેચન- હવે પ્રથમ ગતિ માર્ગણાઓને વિશે બંધસ્વામિત્વ કહે છે. ગતિ માર્ગણામાં પણ પ્રથમ નરકગતિ માર્ગણાને વિશે બંધ કહે છે. નરકગતિનું બંધસ્વામિત્વ ત્રણ વિભાગમાં કહે છે તેમાં પ્રથમ ૧ થી ૩ નરકને વિશે ઓથે દેવગતિનામ આદિ ઓગણીશ એટલે દેવગતિ, દેવાનુપૂર્વી, વૈક્રિયશરીર, વૈક્રિય અંગોપાંગ, આહારક શરીર, આહારક અંગોપાંગ, દેવાયુ, નરકગતિ, નરકાનુપૂર્વી નરકાયુ, સૂક્ષ્મનામ, અપર્યાપ્તનામ, સાધારણનામ, બેઈન્દ્રિયજાતિ, તે ઈન્દ્રિયજાતિ, ચઉરિન્દ્રિયજાતિ, એકેન્દ્રિજાતિ, સ્થાવરનામ, આતપનામકર્મ-આ ઓગણીસ પ્રકૃતિઓ સિવાયની એકસો એક પ્રકૃતિઓ ઓધે બાંધે છે. આ ઓગણીસ પ્રકૃતિઓ ભવસ્વભાવે જ નારકીના જીવો બાંધતા નથી. કારણકે.
૧ થી ૩ નારકીના જીવો મરીને નિયમા સંખ્યાત વર્ષના આયુષ્યવાળા સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય પર્યાપ્તા મનુષ્યો અને તિર્યંચરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે. પરંતુ એકેન્દ્રિય, વિક્લેન્દ્રિય, અસંજ્ઞી તિર્યચ, દેવ અને નારકીમાં ઉત્પન્ન થતા નથી. અને તત્વાયોગ્ય બંધ કરતા નથી તેથી ભવપ્રત્યયિક આ ૧૯ પ્રકૃતિનો બંધ હોય નહીં. માટે આઘે ૧૦૧ પ્રકૃતિ કહેલ છે. પ્રથમ ત્રણ નરકના જીવો-મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકે જિનનામ વિના ૧૦૦ પ્રકૃતિ બાંધે છે. ત~ાયોગ્ય સમ્યકત્વ હોતે છતે જિનનામનો બંધ થાય છે અને સમ્યકત્વ ૪ થે ગુણઠાણે હોય છે માટે જિનનામનો બંધ ૧લા ગુણમાં થાય નહી. તેથી મિથ્યાત્વે ૧૦૦ પ્રકૃતિનો બંધ જાણવો.
૧લા ગુણઠાણાને અંતે નપુંસક ચતુષ્કનો બંધવિચ્છેદ થવાથી સાસ્વાદન ગુણસ્થાનકે ૧ થી ૩ નરકના જીવો ૯૬ પ્રકૃતિ બાંધે છે.
