________________
ગુણસ્થાનકને વિશે સત્તા અધિકાર
૧૨૫
નવમા ગુણમાં હોય. અને ૧નું સત્તાસ્થાન ક્ષેપકને દશમા ગુણ૦માં
પણ હોય. આ ક્રમ પુરુષવેદે શ્રેણીમાં ચડનારને જાણવો. (૧૬) નપુંસકવેદે શ્રેણી માંડનારને મોહનીયની ૧૩ની સત્તા પછી અંતરકરણ
કર્યા પછી નપુત્રવેદ અને સ્ત્રીવેદનો સાથે ક્ષય કરે એટલે ૧૧ની સત્તા, ત્યાર પછી હાસ્યષક અને પુરુષવેદનો સાથે ક્ષય કરે એટલે ૪ની સત્તા હોય. અર્થાત્ નપુત્રના ઉદયમાં શ્રેણી માંડનારને ૧૨
અને પનું સત્તાસ્થાન ન હોય. (૧૭) સ્ત્રીવેદના ઉદયમાં વર્તતો ક્ષપકશ્રેણી કરે તો પ્રથમ નપુ0ના ક્ષયે
૧૨નું સત્તાસ્થાન સ્ત્રીવેદના ક્ષયે ૧૧નું પછી પુરુષવેદ અને હાસ્યાષકનો સાથે ક્ષય થાય એટલે ૪નું સત્તાસ્થાન હોય. અર્થાત્ સ્ત્રીવેદમાં શ્રેણી ચડનારને પનું સત્તાસ્થાન ન આવે. ક્ષાયિક સમ્યકત્વનો પ્રસ્થાપક (પામવાની શરૂઆત કરનાર) મનુષ્ય જ હોય. અને નિષ્ઠાપક ચાર ગતિવાળા એટલે ૧ થી ૩ નરક, યુગમનુષ્ય અને તિર્યંચ તથા વૈમાનિક દેવ એટલે સમ્યકત્વ મોહ૦ની અંતર્મુહૂર્તની સત્તા લઈ ઉપર બતાવેલ સ્થાનોમાં જઈ ક્ષય
કરી ક્ષાયિક સમ્યક્ત પામે. . (૧૯) ઉપશમ શ્રેણીમાં ૨૮-૨૪-૨૧ એમ ત્રણ સત્તાસ્થાનો હોય. (૨૦) ગોત્રકર્મમાં ઉચ્ચગોત્રની ઉદ્દ્વલના તેલ-વાહના ભવમાં થાય છે.
ઉદ્વલના કર્યા પછી એકલા નીચની સત્તા તેઉ-વાઉ અને અ૫૦
તિર્યંચમાં હોય. (૨૧) શરીર પર્યાપ્તિએ પર્યાપ્ત થયા પછી ઉચ્ચગોત્ર તેઉવાઉ સિવાયના
તિર્યંચો અવશ્ય બંધ કરે. અર્થાત્ એકલા નીચગોત્રની સત્તા તેઉ
વાઉ અને અ૫૦ તિર્યંચોમાં જ હોય. (૨૨) એકલા ઉચ્ચગોત્રની સત્તા ચૌદમા ગુણ૦ના ચરમ સમયે જ હોય. (૨૩) ઉપરના બને અપવાદ વિના ૧ થી ૧૪ના દ્વિચરમ સમય સુધી
બને ગોત્રની સત્તા હોય. (૨૪) પરભવનું (ભવાન્તરનું) આયુષ્ય ન બાંધ્યું હોય ત્યાં સુધી એક
આયુષ્યની સત્તા હોય.
