________________
૧૧૦
કર્મસ્તવનામા દ્વિતીય કર્મગ્રંથ
ગાથાર્થ– અપૂર્વકરણાદિક ચાર ગુણસ્થાનકોમાં અનંતાનુબંધી કષાય તિર્યંચાયુઃ નરકાયુ વિના એક્સો બેતાલીશની સત્તા હોય અથવા દર્શન સપ્તકનો ક્ષય થયે છતે અવિરત સમ્યગદષ્ટિ વિગેરે ચાર ગુણસ્થાનકોમાં એક્સો એક્તાલીશની સત્તા હોય. ર૬
વિવેચન- ઉપરની ગાથામાં અનેક જીવ આશ્રયી ૧ થી ૧૧ ગુણઠાણામાં ૧૪૮ની સત્તા કહી. આ ગાથામાં ૮ થી ૧૧ ગુણસ્થાનકોમાં સદ્ભાવ સત્તાને આશ્રયી સત્તા જણાવે છે.
અમે ગુણઠાણેથી જીવ ઉપશમ શ્રેણિ આરંભે તે દેવબદ્ધાયુ અથવા અબદ્ધાયુ હોય છે. અને મનુષ્ય આયુઃ ઉદયમાં હોય છે. તેથી બે આયુની સત્તા હોય છે. પરંતુ નરકાયુઃ તિર્યંચાયુની સત્તા હોય નહીં. કારણકે તે બેમાંથી કોઈ પણ આયુઃ બાંધ્યું હોય તો ઉપશમ શ્રેણિ ચડાય નહિ.
કેટલાક આચાર્યના મતે અનંતાનુબંધીની ઉપશમના કરીને ઉપશમ શ્રેણિ ચડે છે. તે મતની અપેક્ષાએ ૨૫મી ગાથામાં સત્તા કહી. જ્યારે શીલાંગાચાર્યાદિ કેટલાક આચાર્યો અનંતાનુબંધીની વિસંયોજના કરીને જ ઉપશમ શ્રેણિએ ચડાય પરંતુ ઉપશમના કરીને ન ચડાય તેવું માને. તેમના મતે ૧૪૨ની સત્તા જણાવી છે.
એટલે ઉપશમ શ્રેણિએ ચડતાં પહેલાં ૪ થી ૭ ગુણ૦માં વૈમાદેવાયુOબાંધ્યું હોય અને ક્ષયોપશમ સમક્તિી જીવ અનંતાનુબંધી ૪ કષાયની વિસંયોજના કરી. દર્શનત્રિકને ઉપશમાવી ઉપશમ સમ્યકત્વ પામી ૮મા ગુણઠાણેથી ઉપશમ શ્રેણિએ ચડે તે જીવને નરકાયુ, તિર્યંચા, અને અનંતા ચારની સત્તા વિના ૧૪રની સત્તા ૮ થી ૧૧ ગુણઠાણે હોય છે.
પ્રશ્ન મનુષ્યાય બાંધીને શ્રેણિ ચડાય નહી તો ૮ થી ૧૧ ગુણઠાણા સુધી તેની સત્તા કઈ રીતે હોય ?
