Page Text
________________
પુણ્યતત્વ
સમ = સરખા. ચતુરસ્ત્ર = ચારે બાજુનો ભાગ એક સરખો હોય, તેવી જીવના શરીરની આકૃતિ તેને સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાન કહેવાય છે. એ પ્રકૃતિમાં દોરાવાર પણ ક્ષર હોય તો ન ચાલે. દેવતાઓની આકૃતિ હંમેશા આવી જ હોય છે. ભગવાનના મંદિરમાં પદ્માસને રહેલી મૂર્તિઓની આકૃતિ આ રૂપે જ રખાય છે. એમાં એક દોરાવાર જેટલો
ફાર હોય તો તે મૂર્તિઓ આપણે રાખતા નથી કારણકે આવી સમચતુરસ્ત્ર આકૃતિવાળી મૂર્તિઓને જોતાં જોતા જો મન સ્થિર થતું જાય-એકાગ્ર બનતું જાય તો તેની એકાગ્રતાની તાકાત છે કે હાલના કાળમાં અશુભ કર્મો ક્ષર રૂપે થઇને શુભરૂપે થઇ જાય અને અશુભ કર્મનો રસ ઓછો બંધાય-શુભ કર્મોનો તીવ્ર રસ બંધાય અને જો સારો કાલ હોય તો આગળ મનની ધારા વધતાં વધતાં જીવ પોતાના આત્માનાં કર્મોનો ભૂક્કો બોલાવીને કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ પણ કરી શકે છે. સમચતુરસ્ત્ર એટલે પદમાસને રહેલાની આકૃતિમાં બે ઢીંચણનું જેટલું માપ થાય એટલું જ માપ ડાબા ઢીંચણથી જમણા ખભાનું થવું જોઇએ. જમણાં ઢીંચણથી ડાબા ખભાનું માપ એટલું જ થવું જોઇએ અને લલાટના ભાગમાંથી પલાઠીનો વચલો જે ભાગ તે પણ એટલો જ થવો જોઇએ. આ ચારે ભાગ એક સરખા થાય તે સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાન કહેવાય છે. આનો બંધ ૧ થી ૮/૬ ભાગ સુધી હોય. ઉદય તેરમાં ગુણસ્થાનક સુધી હોય છે.
સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર જે અસંખ્યાતા કોટાકોટી યોજનાનો છે તેમાં આ આકૃતિવાળા અસંખ્યાતા માછલાઓ રહેલા છે કે જે આકૃતિને જોઇને બીજા અસંખ્યાતા માછલાઓ વિચારો કરતાં કરતાં મનમાં ઓહાપોહ કરતાં કરતાં સ્થિરતા પામે છે અને વિચારે છે કે મેં કોઇ જગ્યાએ આવી આકૃતિ જોયેલી છે તેના કારણે જાતિસ્મરણ જ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરે છે અને પોતાના પૂર્વભવને જૂએ છે અને આરાધના કરતાં કરતાં વિરાધના કરીને આ તિર્યંચ ભવને પામ્યો છું એમ પાપનો પશ્ચાતાપ કરી પોતાની શક્તિ મુજબ અનશન કરીને મરીને દેવલોકમાં ઉત્પન્ન
| SR No. | 023038 |
| Book Title | Punyatattva |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Narvahansuri |
| Publisher | Padarth Darshan Trust |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 140 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 11 MB |