________________
કર્મબંધ
-
૫૯
અને દુઃખ પણ બે પાંચ વર્ષનું નહિ પણ સો-બસે કે પાંચ વર્ષના લગાતાર ગરીબીને જ દુઃખ આપે એ પણ નિઃશંક હકીકત છે. એની સાથે સાથે ખૂબ જ ઉગ્ર લાગણીને દુષ્ટ મનેભાવ હોવાથી એ કર્માણમાં ચાર નંબરનું જ બળ તૈયાર થાય. એટલે જ્યારે એને ગરીબીનું દુઃખ મળશે ત્યારે એ ગરીબી સામાન્ય નહિ હોય પરંતુ ભયાનક ભૂખમરાની જ ગરીબી હશે.
જે વસ્તુ જેને મળી તે વસ્તુને તે વ્યકિત સદુપયોગ ન કરે તે તે વસ્તુ ઘણાં સમય સુધી છિનવાઈ જાય છે. આંખ મળી પણ એને ઉપયોગ સ્ત્રીઓના સન્દર્ય જોવામાં જ વિશેષ કર્યો તો તે જીવાત્માને કીડી, માંકડ વગેરેનાં ળિયાં લેવાં પડે કે જેને આંખ જ નથી. કાન મળ્યા પણ તેને ઉપગ અલીલ ગીત સાંભળવામાં જ કર્યો છે જેને કાન જ નથી તે સંકેડા, વીંછી કે તીડના જન્મારા જ લેવા પડે. સુન્દર રૂપ મળ્યું પણ એને ભારે સટ્ટો ખેલી નાખે છે જેને રૂપ જ નથી, જેના અઢારે વાંકાં છે તેવા ઊંટના ળિયે જ ધકેલાવું પડે. સત્તા મળી તેને અહંકાર જાગે અને સદા અક્કડ થઈને જ રહયે, કેઈને યે કદી ન નહિ એને તાડનું ઝાડ જ બનવું પડે જે સદા અકકડ જ રહે છે, નમવા ધારે તે ય પછી નમી ન શકે.
મિત્રો ! આ બધું ય દુઃખ આપણે જ ઊભું કરીએ છીએ. આપણી જ ભૂલે આપણે ઉપર કર્માને ચોંટાડે છે અને એ ભૂલેની પાછળના મને ભાવે મુજબ એ કર્માણના કાળ અને બળને નિર્ણય થાય છે. કેઈ બીજાને દોષ દેશે નહિ; ગમે તેવા
