________________
[૮] જીવાત્માનાં બે સ્વરૂપ : અસલી અને નકલી કર્મવાદને વિચાર શરૂ કરતાં જ આપણે જોઈ ગયા કે જીવાત્મા એ હકીકતમાં તે પરમાત્મા જ છે. એનું પિતાનું અસલ સ્વરૂપ તે તદ્દન શુદ્ધ છે. પરંતુ એની ઉપર સેળમાં ગ્રુપની કાર્મિક રજકણના થરના થર જામવાને લીધે તેનું અસલ સ્વરૂપ દબાઈ ગયું છે અને નકલી સ્વરૂપ દેખાવા લાગ્યું છે.
જીવાત્મા સ્વયં પરમાત્મા છે. તેના અસલી સ્વરૂપમાં તેને કોઈ નામ નથી, ગામ નથી, કશું જ નથી છતાં તેના નકલી સ્વરૂપમાં તે યોગેશ કહેવાય છે, મુંબઈને વતની કહેવાય છે.
અનંત સુખસ્વરૂપ દુઃખી કહેવાય છે. સર્વથા નિરોગી રેગી કહેવાય છે. પિોતે પુરુષ ન છતાં પુરુષ કહેવાય છે, પોતે સ્ત્રી ન છતાં સ્ત્રી કહેવાય છે, ભિખારી ન હોવા છતાં ભિખારી કહેવાય છે.
આ રીતે જીવાત્માના બે સ્વરૂપ જુદા પાડનાર પેલી કામિક રજકણે જ છે, જ્યારે એ બધી જ રજકણે આત્મા ઉપરથી દૂર થઈ જાય છે, ખરી પડીને ફરી આકાશમાં વેરાઈ જાય છે ત્યારે જ જીવાત્માનું પરમાત્મભાવનું અસલી સ્વરૂપે પ્રગટ થાય છે,