________________
જૈન ધર્મોના મર્મા
અહીં દવાખાનું કે- નગરપાલિકા—જે સ’સ્થા છે તે અવ્યક્ત છે. જેને દવાખાનુ વગેરે કહેવાય છે તે વસ્તુતઃ દવાખાનાની સંપત્તિ છે, દવાખાનુ વગેરે નથી.
૦
આ રીતે [૧] વિશ્વમાત્રનું કલ્યાણ કરનારી તીથ કરદેવપ્રસ્થાપિત શાસન' નામની સંસ્થા છે. [૨] શ્રમણપ્રધાન ચતુર્વિધ સ ́ધ એ તેનું સંચાલક એડી' છે. [૩] દ્વાદશાંગી સ્વરૂપ શાસ્ત્રો તે સંસ્થાના સચાલન અંગેની માર્ગદર્શિકા છે, ગાઈડ છે. [૪] સાત ક્ષેત્રો વગેરે તેની સપત્તિઓ છે. [૫] મેક્ષપ્રાપ્તિ એ ઉદ્દેશ (ધર્મ) છે.
શાસન નામની આ સંસ્થા વ્યાપક છે; અવ્યક્ત છે. તેના નાશ કોઈ કરી શકતું નથી, કશાયથી થઈ શકતા નથી. હા....તેની સ'પત્તિ, તેના સંઘ, તેની નિયમાવલિ સ્વરુપ દ્વાદશાંગીના શાના કાઈ નાશ કરી શકશે પણુ તેથી શાસનના સમૂલ નાશ થયે તેમ નહીં કહેવાય.
આવા ધ શાસનના સંચાલક તરીકે મુખ્યત્વે સસારત્યાગી—સત્ર વિરતિધમ ધર સાધુ-સાધ્વીજી મહારાજો જ છે. તેમાં ય મુખ્ય આચાર્ય ભગવંતા છે.
પણ જેઓ પેાતાના જીવનને આ સાવિતિના માર્ગે વહેલી તકે આરૂઢ કરવાના પરિણામ ધરાવે છે તે શ્રાવકે અને શ્રાવિકાઓ પણ આ શાસન–સચાલક-સઘના ગૌણીભૂત અંગેા બની જાય છે. આથી જ આ સંઘ દ્વિવિધ ન રહેતાં ચતુવિધ અને છે.
જેઓ શાસ્ત્રાજ્ઞાને શિરોધાય કરે છે [પાલનમાં કદાચ