________________
પ્રસ્તાવના.
આર્યાવર્તમાં ઈંગ્લીશ સરકારના ન્યાયપ્રિય શાક્તર શાસનથી જૈનેને શાંતિને શ્વાસ લેવાને સમય પ્રાપ્ત થયો છે અને જૈન ધર્મની આરાધનામાં અનુકલ સાધને પ્રાપ્ત થયાં છે. આજ કારણથી રાજા એ પણ ધર્મની આરાધનામાં શાન્તિ પ્રચારક હોવાથી મેટી શાન્તિમાં “શ્રીરનાધિમાનરાન્તિર્મવતુ” એ મંત્ર વડે જૈન ચતુર્વિધ સંધ, પાણીક પ્રતિક્રમણદિ પ્રસંગે રાજાને શાંતિ થાઓ એમ ઉપરને મંત્ર બોલીને દર્શાવે છે. ઈગ્લીશ સરકારના રાજ્ય પ્રતાપે જૈનેને ધર્મનો પ્રચાર કરવામાં કઈ વિM નાંખી શકતું નથી. આવા શાન સમયમાં જેને પિતાનાં ધર્મનાં પુસ્તકોને ભંડારમાંથી બહાર કાઢવા લાગ્યા છે. સાધુઓ અને સાધ્વીઓ ધર્મશાસ્ત્રોમાં કથેલા ઉપદેશને ફેલાવવા પ્રયત્ન કરે છે. પોતાની પૂર્વે અપૂર્વ ઝાહેરજલાલી હતી તેને વિચાર કરવાને અને ઐતિહાસિક દૃષ્ટિથી તેને દુનિયાને ખ્યાલ થાય તે માટે પુસ્તક રચીને બહાર પાડવાને શુભ પ્રસંગ પ્રાપ્ત થયો છે. ' .
' - જેનેની પ્રાચીન અને અર્વાચીન સ્થિતિ સંબંધી વિચાર કરવાને જૈન સાક્ષરે અનેક પ્રકારની શોધખોળ વગેરેથી પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે. દરેક ધર્મની પ્રાચીન અને અર્વાચીન સ્થિતિ જાણવાથી ઐતિહાસિક જ્ઞાનમાં વધારે થાય છે. સંસારમાં જે જે ધર્મવાળા ઓએ પિતાની ઉન્નતિ કરી છે તેઓએ અવશ્ય ઇતિહાસને અભ્યાસ કર્યો છે. દરેકની ઉન્નતિનો આધાર એતિહાસિક જ્ઞાન ઉપર છે. પિતાના ધર્મની પ્રાચીન સ્થિતિ જાણવાથી દરેકના મનમાં પિતાના ધમની ગેરવતા સંબંધી અભિમાન ઉત્પન્ન થાય છે અને સમાન