________________
( ૩૧ ) શ્રી કાલકાચાર્યે દક્ષિણ દેશના પ્રતિષ્ઠાનપુરમાં જેનરાજા શતવાહનની સમક્ષ પાંચમની સંવત્સરી હતી તેની ચોથની સંવત્સરી કરી. પ્રભાવક ચરિત તથા નિશીથચૂર્ણમાંથી આ બાબતના પાઠો મળી આવે છે. આપણે અત્ર એટલું વિચારવાનું છે કે કાલિકાચાર્યના વખતમાં દક્ષિણ દેશની રાજધાનીભૂત પ્રતિકાનપુરમાં જન રાજા હતા અને દક્ષિણ દેશમાં જૈનધર્મ પ્રવર્તતે હતો. શ્રી પાદલિપ્ત પ્રભુના કૂળમાં સ્કંદિલાચાર્ય થયા તેમણે ગડદેશમાં વિહાર કર્યો ત્યાંના મુકુંદ નામના બ્રાહ્મણને દીક્ષા આપી. તે વૃદ્ધ હતા. વિહાર કરતા કરતા તે લાટ દેશના લલામભૂત ભરૂચમાં આવ્યા. તે ઉંચે સ્વરે ગોખતા હતા તેથી એક યુવાન સાધુએ મશ્કરી કરી કે આ હવે વૃદ્ધાવસ્થામાં ગેખીને શું મૂશળફ લાવશે. વૃદ્ધ મુકુંદ મુનિએ એકવિશ દિવસ સુધી સરસ્વતિની આરાધના કરી અને દેવીની કૃપાથી વૃદ્ધવાદી તરીકે પ્રસિદ્ધ થયા. તેમની સાથે કાત્યાયન ગોત્રીય દેવપિતા દેવશ્રીમાતાને પુત્ર સિદ્ધસેન બ્રાહ્મણ વાદ કરવા આવ્યો. વૃદ્ધ વાદિએ સિદ્ધસેનને હરાવી દીક્ષા આપી કુમુદચંદ્ર એવું નામ આપ્યું. તેમણે સકલ સિદ્ધાંતને અભ્યાસ કર્યો અને ઉજજયિની નગરીના વિક્રમાદિત્ય રાજાને પ્રતિબોધ આપીને જૈનધર્મી બના
જેન થએલા એવા વિક્રમાદિત્ય રાજાએ શ્રી સિદ્ધાચલજીને સંધ કહાડયો હતો. સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિ ઉજજાયનીથી વિહાર કરીને ભરૂચમાં આવ્યા હતા તે વખતે ત્યાં બળામત્ર રાજાનો પુત્ર ધનંજય રાજા રાજ્ય કરતો હતો. તેણે શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકર સૂરિની પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરી હતી. વિક્રમ સંવતના પહેલા સૈકા સુધી તે ક્ષત્રિય જૈન રાજાએ દીક્ષા અંગીકાર કરતા હતા એમ પ્રભાવક ચરિત્રથી સિદ્ધ થાય છે. સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિ દક્ષિણ દેશના પ્રતિષ્ઠાનપૂરમાં સ્વર્ગગમનને પામ્યા. શ્રી સિદ્ધસેનદિવાકરના સમય સુધી તો જૈનેની પૂર્ણ જાહેજલાલી હતી તેમના વખતમાં ઘણા ક્ષત્રિય રાજાઓ ઉત્તર હિંદુસ્થાન તથા
