________________
૭૫
વખતે રાજિમતી કન્યા વયે વૃદ્ધિ પામતી બહુ રૂપવતી કન્યારત્ન સમાન થઇ પડી હતી, અને સ્વભાવે પણ સુદર તેમજ તરૂણાવસ્થાથી ત્રણ લાકને વિષે શાભાયમાન તેણીના સમાન બીજી કન્યા કાઇ ઠેકાણે નહેાતી.
તે વખતે નેમિનાથની માતા દેવી શિવારાણીએ પેાતાના પુત્રને કહ્યું. હે પુત્ર! હવે તુ વિવાહ કર.” ત્યારે નૈમિકુમાર માલ્યા–જ્યારે મને ચાગ્ય કન્યા મળશે, ત્યારે હું વિવાહ કરીશ.” એમ કહી તે પેાતાની માતાને અત્યંત હ પમાડતા હતા.
એકદા શ્રીનેમિકુમાર પાતાના સમાન વયના મિત્રા સાથે ક્રીડા કરતા કરતા શ્રી કૃષ્ણની આયુધશાળાને વિષે જઈ ચઢયા. ત્યાં રક્ષકે વાર્યાં છતાં પણ ચક્રને હાથમાં લઇને કુંભારના ચાકની પેઠે ફેરવવા લાગ્યા, ધનુષ્યને પણ કમળ પુષ્પના નાળવાની પેઠે અર્ધું નમાવ્યુ, ગદાને ઉછાળવા માંડી અને શ`ખ પણ પૂર્યાં. તે સમયે પોતાના શખ અન્ય જને પૂર્યાં જાણીને શ્રી કૃષ્ણ મહુ ચિંતાતુર થયા અને રોષ કરો સભાને વિષે આલ્યા-જેણે આ મ્હારા શખ પૂર્યાં છે, તેનું નિશ્ચે મૃત્યુ આવ્યુ સમજજો.” એમ કહી પાતે સન્નદ્ધ તૈયાર થઇ પેાતાની સકળ સેનાને યુદ્ધને અર્થે સજ્જ કરી. એવામાં તે તેને કોઇ પુરૂષે આવીને ખબર આપી કે, “એ સ મિકુમારે કર્યું છે.” એ સાંભળી કૃષ્ણે વિચાર્યું. ત્યારે તા જરૂર એજ વાસુદેવ થશે; હું નહિ.” એમ વિચાર કરે છે એવામાં તે નૈષિકુમાર ત્યાં આવ્યા. તેને કૃષ્ણે તેના ખળની પરીક્ષા કરવાનું કહ્યું કે, હે નેમિકુમાર ! અને હાર્ મળ ભતાવ. ચાલ, પ્રથમ તુમ્હારી ઊંચી કરેલી ભુજલતાને નમાવ.” એના ઉત્તરમાં ત્રિકુમારે તેની ભુજલતાને કમળપુષ્પના નાળવાની પેઠે નમાવી દીધી ! પછી કેમિકુમારે પેાતાની ભુજલતા ઊંચી કરી શ્રીકૃષ્ણને તે નમાવવાનું કહ્યું. કૃષ્ણે પોતાનું સર્વ બળ તેને નમાવવાને એકઠું કર્યું. એક વાનરની