________________
ટોચ એજ આત્મસ્વરૂપ. સામાયિક કરનારને પૌષધ પ્યારે. ખાસ્સ ૧૨ કે ૨૪ કલાકનું સામાયિક. આરંભ સમારંભથી પર. વ્યાપાર-ધંધાથી મુક્ત કુટુંબની જંજાળથી છૂટે. ઉપાશ્રયમાં ગુરુના સાનિધ્યમાં આ દિવસ તપ-જપ-કિયા ને ધ્યાનમાં. વાહરે આત્માની મસ્તી લગાવી. મહરાજા સાથે કુસ્તી. મેહ અને પાતળું પડે. સંસારમાં રહે પણ મન મેક્ષમાં.
પૌષધ સામાયિક માટે જોઈએ ગરમ આસન સપ્રમાણ. મુહપત્તિ-મુખત્રિકા. ઠરેલ ધોરણ પ્રમાણે અને સૌથી અગત્યનું સાધન. જીવદયાનું જાગૃત પ્રતીક. પળેપળે પ્રમાર્જનમાં કામ પડે. એનું નામ “ચરવળે” ઉનની સુંવાળી દશીઓને બનેલે. સાધુજીના આઘાનું નાનું પ્રતીક. આ આત્મા સાધુ બનવા ઈચ્છે છે એને સાક્ષી. જીવજંતુ બચાવી કાજે લેવા કચરો કાઢવા માટે દંડાસન. તેની લાકડાની દાંડી લાંબી હોય.
અને સ્થાપનાચાર્ય તે હેાય જ. પાંચ-અક્ષકેડા. સ્થાપના નિક્ષેપે ગુરુસ્થાને. જેમ પર્વતપૂજા. જેમ પ્રિયનું રહેઠાણ પ્રિયની યાદ આપે. તે સ્થાપનાજી પર આંખ રાખી મીટ માંડી સઘળી ક્રિયા કરવાની. પુસ્તકાદિ તે જ્ઞાનપ્રાપ્તિનાક્રિયાવિધિ જાણવાના સાધન છે જ.
તેવી જ રીતે “ઉપધાન શ્રાવક શ્રાવિકા માટે. “ગેદ્વહન સાધુ-સાધ્વી માટે. ૪૭-૩૫-૨૮ દિવસની ત્રણ હપ્ત ઉપધાનની ક્રિયા. સવારે સાડા ચારે ઉઠવાનું. પ્રતિક્રમણ કરવાનું. ૧૦૦ લોગસ્સ (વીસે જિનેની સુંદર સ્તવના)ને કાયેત્સર્ગ ઉભા ઉભા કરવાને. ૨૦ નકારવાળી. ૧૦૦ ખમાસમણા. ત્રણ ટાઈમ દેવવંદન. એક દિવસ ઉપવાસ.