________________
માર્ગે ચાલનારા નિર્ચથ ગુરુ અને તેમણે બતાવેલે શ્રુત અને ચારિત્રસ્વરૂપ ધર્મ છે.
• વીતરાગદેવ રાગાદિ દે છે કે જેમણે સંપૂર્ણ જગત ઉપર વિજય મેળવ્યું છે, તે દેશે ઉપર પણ જેઓએ વિજય પ્રાપ્ત કર્યો છે, તેઓ “જિન” એટલે ત્રણ જગતના “વિજેતા” “victors' ગણાય છે. દેશે ઉપરના એ વિજયનું બીજું નામ જ વીતરાગતા” છે. એવી વીતરાગતા ઉપરની શ્રદ્ધા એટલે દોષના વિજય ઉપરની શ્રદ્ધા. જગતમાં જેમ દોષો છે, તેમ એ દેશે ઉપર વિજય મેળવનારાઓ પણ છે, એવી શ્રદ્ધા. એ શ્રદ્ધા દેના વિજેતાઓ ઉપર ભક્તિરાગ ઉત્પન્ન કરે છે. દેશોના વિજેતાઓ ઉપરને ભક્તિરાગ, એ એક પ્રકારને વેધક રસ છે. વેધક રસ જેમ તાંબાને પણ સુવર્ણ બનાવવાની તાકાત ધરાવે છે, તેમ દેના વિજેતાઓ ઉપરને ભક્તિરાગ, જીવરૂપી તામ્રને શુદ્ધ કાંચન સમાન–સર્વ દેષરહિત અને સર્વ ગુણસહિત–બનાવવાની શક્તિ ધરાવે છે.
દેષરહિતતા અને ગુણસહિતતા સહભાવી છે. જેમ અંધકારનો નાશ અને પ્રકાશને ઉગમ એકસાથે જ થાય છે, તેમ દોષોનો વિજય અને ગુણોને પ્રકઈ પણ સમ કાળે જ ઉદય પામે છે. “વીતરાગ” એ દેના વિજેતા છે, માટે જ ગુણના પ્રકર્ષવાળા છે. એ રીતે વીતરાગ ઉપરની શ્રદ્ધામાં જેમ દેશોના વિજય ઉપરની શ્રદ્ધા વ્યક્ત થાય છે, તેમાં ગુણના પ્રકર્ષ ઉપરની શ્રદ્ધા પણ અભિવ્યક્ત થાય છે. એ ઉભય ઉપરની શ્રદ્ધાથી જાગેલે ભક્તિરાગ પણ જ્યારે તેના પ્રકર્ષને પામે છે, ત્યારે આત્માને એક ક્ષણ-અંતરમુહૂર્તમાં વીતરાગ સમાન બનાવી દે છે.
