________________
૮ઃ જૈનમાર્ગની પિછાણુ
જન્મે છે, જેની અસર રાષ્ટ્રના ભાવિ ઉપર પણ પડે છે. દુનિયાની તમામ મહત્વની બાબતો મોટા ભાગે ખોરાકના સત્વ, રજસ, અને તમોગુણ ઉપર અવલંબે છે. આપણે જેવા પ્રકારને ખેરાક લઈએ છીએ, તેવા પ્રકારની સારી યા માઠી અસર આપણા વિચાર, વાણી અને વર્તન ઉપર થાય છે. - “ચ સામ્રાજ્યની પ્રગતિમાં પલટો થવાનું કારણ એ હતું, કે જ્યારે મગજને સમતલ રાખી યોગ્ય દરવણું કરવાની જરૂર હતી, ત્યારે નેપોલિયને ડુંગળી ખાધી હતી. ડુંગળીની અસરને લીધે તેણે સન્યની દેરવણું કરવામાં ભારે ભૂલ કરી હતી અને પરિણામે લીઝીગની મહત્વની લડાઈમાં તેને હાર ખમવી પડી હતી.
“આહારશાસ્ત્રના અધ્યયનથી સમજાય છે કે મનુષ્યને થતી વ્યાધિઓમાંથી સેંકડે નવાણું ટકા વ્યાધિઓ અગ્ય ખાનપાન અથવા હદ ઉપરાંત ખાવાથી થાય છે. બત્રીસ જાતનાં પકવાન અને તેત્રીસ જાતનાં શાકથી પીરસેલી શ્રીમન્ત લોકોની દબદબાવાળી પત્રાવલિમાં અજીરણ, સંધિવા, જલોદર, જવર અને બીજા રોગો ગુપ્ત રીતે છુપાએલા હોય છે.
સ્પેનને પાંચમો ચાર્લ્સ પથારીમાંથી ઊઠતાંની સાથે જ પાંચ વસ્તુને નાસ્તો કરતો, બપોરે બાર વાગે ભારે ભોજન લે, સાજે વીસ વસ્તુઓ સાથે જાત જાતના દારૂ ચઢાવતો અને મધ્યરાત્રે પાછો જમતા. આ પ્રકારનાં ખાનપાનથી પિસ્તાળીસ વર્ષની વયે તે તદ્દન અશક્ત થઈ ગયું હતું.
“જગતને મહાન પાપાત્મા નીરે બપરથી અધી રાત્રિ સુધી જમ્યા જ કરતા. કેલીગ્યુલા (Caligula) એક જ વખતના વાળ (evening dinner)માં સવાલાખ રૂપિયા ખર્ચ અને સીઝરોને અમલ તે અત્યાચારથી પૂર્ણ હતા. અકરાંતિયાપણુ, મદ્યપાનાદિ વ્યસન અને નિયતા હંમેશાં સાથે જ વસે છે.
