________________
૧૦૨ : જૈનમાર્ગની પિછાણ
પરમેશ્વરને માહક ના ઉયરૂપ આંતરનિમિત્ત કે અપૂર્વ વસ્તુને જોવી, સાંભળવી કે યાદ આવવી-એ રૂપ બાહ્ય નિમિત્ત નહિ હેાવાથી, પરમેશ્વરમાં હાસ્ય હોતું નથી. પરમેશ્ર્વર માહરહિત હાવા સાથે સજ્ઞ અને સર્વ શક્તિમાન છે, તેથી તેમને આ જગતમાં કોઈ પણ વસ્તુ અપૂર્વ હોતી નથી અને કોઈ પણ માહક ના ઉય નથી, તેથી તેમને હાસ્ય નથી.
રિત અરિત એટલે પદાર્થોં પર પ્રીતિ અને અપ્રીતિ. જેને જે પદાર્થ પર પ્રીતિ હાય છે, તેને તે પદાર્થ ન મળે તા દુઃખ થાય છે. જેને દુઃખ થાય તે પરમેશ્વર કહેવાય નહિ. પરમેશ્વરને સુંદર પદાર્થો ઉપર રાગ કે અસુંદર પદાર્થો ઉપર દ્વેષ હોતા નથી, તેથી તેએ સદા સુખી હોય છે. પદાર્થા ઉપર જ્યાં સુધી રતિ-અતિ છે, ત્યાં સુધી જ સુખના નાશ અને દુઃખની પ્રાપ્તિના સંભવ છે. પરમેશ્વરમાં તે નથી, તેથી તેઓને દુ:ખને લેશ પણ નથી, કિન્તુ સદા સુખ છે.
ભય એટલે બીક. બીકનાં કારણેા અનેક હોઈ શકે છે. પરમેશ્વર સર્વ શક્તિમાન હોવાથી અને તેમનાથી વધારે શક્તિમાન બીજો કાઈ નહિ હેાવાથી, પરમેશ્વરને કોઈના તરફથી બીક હાતી નથી.
જીગુપ્સા એટલે કાઈ ખરાબ વસ્તુ દેખીને નાક ચઢાવવુ, ઘૃણા બતાવવી. પરમેશ્ર્વર મેહરહિત અને સન હાવાથી, તેમને કાઈ પણ વસ્તુ પર ઘૃણા આવતી નથી. જેને ધૃણા આવે છે, તેને દુઃખ થાય છે. જ્યાં સુધી દુઃખ થાય છે, ત્યાં સુધી તે પરમેશ્ર્વર નથી.
