________________
૮૬ : જૈનમાર્ગની પિછાણ
પ્રતિષ્ઠિત થાય છે. સન્માર્ગની પ્રશંસા અને ઉન્માર્ગની ઉપેક્ષા થાય છે. વન્દનીયની વંદના અને પૂજનીયની પૂજાઓ પ્રચલિત થાય છે. પાપકર્મો અટકે છે અને પુણ્યકર્મો વધે છે, એ બધું સવિક અને સદ્દવિચારોની પ્રેરક સુયુક્તિઓ છે. સુયુક્તિઓના સંપાદક સુગ્રન્થ છે અને સુગ્રન્થોના પ્રણેતા સુતીથિકે છે.
તીર્થકર અને ગણધરે સુતીર્થના પ્રણેતા કહેવાય છે. જેનાથી હિત, સુખ, ગુણ, અભય, કીર્તિ, યશ, નિવૃત્તિ, સમાધિ આદિ થાય, તે તીર્થ” કહેવાય છે. તે તીર્થ દ્વાદશાંગીસ્વરૂપ છે. તેને અર્થથી કહેનારા તીર્થકર છે અને સૂત્રથી ગૂંથનારા પ્રથમ ગણધર છે. તેને ધારણ કરનાર શ્રમણ સંઘ છે. તેથી દ્વાદશાંગી, પ્રથમ ગણધર અને શ્રમણ સંઘને પણ તીર્થ કહેવાય છે. માગધ, વરદામ અને પ્રભાસાદિ દ્રવ્ય તીર્થ (જલ)ના સેવનથી જેમ દાહોપશમ, તૃષછેદ, અને મલક્ષાલનાદિય થાય છે, તેમ તીર્થંકર-ગણધરના પ્રવચનસ્વરૂપ દ્વાદશાંગી રૂપી ભાવતીર્થના સેવનથી ભાવદાહને ઉપશમ, ભાવતૃષાને છેદ અને ભાવમલનું ક્ષાલન થાય છે. ક્રોધ-કષાય એ ભાવદાહ છે. વિષયતૃષ્ણા એ ભાવતૃષા છે અને બહુ—ભવ-સંચિત-કર્મ રજ, એ ભાવમલ છે. દ્વાદશાંગી પ્રવચનના સતત અભ્યાસથી અને તેમાં રહેલા અર્થોના વારંવાર અનુષ્ઠાનથી કે ધરૂપી દાહને ઉપશમ થાય છે. વિષયાભિલાષરૂપી તૃષાનો છેદ થાય છે અને કમરજરૂપી. મલનું પ્રક્ષાલન થાય છે. ૧. ઉષ્ણતાનું શમી જવું. ૨. તૃષાનું છેદાઈ જવું. ૩ મેલનું ધોવાઈ જવું.