________________
૫૫
વિશ્વમય જીવનને દાતા જીના ઉપયોગનો રહ્યો છે. મનને તેને વિસ્તાર અતિશય ટૂંકે અને મર્યાદિત બની જવાને કારણે, તેના જીવનની વ્યાપક પ્રતિભા દિન-પ્રતિદિન ઓસરતી જાય છે. તેના વિચારોમાં ભારેભાર નિસ્તેજતા ભળતી જાય છે. તેના મન ઉપર કબજો જમાવીને બેઠેલા ક્ષુદ્ર વિચાર-પશુઓને તે જ્યાં સુધી દર-બહાર નહિ ધકેલી શકે ત્યાં સુધી તેના જીવનને કરી રહેલી પાપની ઉધેઈને વાસ નહિ જ બદલાય.
ટાઢથી બચવા માટે જેમ આપણે તાપને આશ્રય લઈએ છીએ, વરસાદથી બચવા માટે છત્રી અથવા છાપરાને આશ્રય લઈએ છીએ, તેમ ક્ષુદ્ર વિચારો અને વાતાવરણ વચ્ચે શુદ્ર બનતા જતા મનને હવે વધુ શુદ્ર અને નિસ્તેજ બનતું અટકાવવા માટે અખૂટ તેજપુંજશા નવકારને આશ્રય આપ જોઈએ. નવકારનું આલંબન મળતાં જ મનમાંની ક્ષુદ્રતા, અલ્પતા અને નિસ્તેજતા આપોઆપ સૂર્યકિરણના સ્પશે ઓસરતા અંધકારની જેમ ઓસરી જશે અને તેની જગ્યાએ પ્રાણીમાત્રના કલ્યાણનું સુમધુર ભાવ-સંગીત ગૂંજતું થશે. વિશ્વભરમાં પથરાઈને રહેલાં અનેકવિધ કલ્યાણકર ત આપોઆપ ખેંચાઈને મનની દિવ્ય સમૃદ્ધિમાં વધારે કરશે. તે પછીથી મન આપણું આત્માના સર્વકલ્યાણકર સંદેશને ઝીલવાને બધી રીતે યોગ્ય બનશે. પછી તેને બહારની નાની વાતે નહિ સતાવી શકે. અંદરની દુનિયામાં આસન માંડીને બેઠેલા ચેતનની દસ્તી પછી કઈ નબળો વિચાર-મિત્ર તેના ઘર-આંગણે આંટા મારતાં ય ધૃજશે.
વિશ્વમયજીવનનું પરમ પવિત્ર સંગીત સાંભળવાને ઉત્સુક