________________
૮૩
નવકારનું ધ્યાન સમતાનું સંગીત તરતું નથી, તે જીવનને સફળતાનાં તીરે પહોંચવામાં નિષ્ફળતા જ વરે છે.
સફળતા-નિષ્ફળતાની તડકી-છાંયડી જેવા જીવનને અહારથી જોઈને આપણે ક્યાં સુધી બેસી રહીશું ? તેની ભીતરના રહસ્યને હાથ કર્યા સિવાય-જાણી લીધા સિવાય આપણે નિસ્તાર એ છ જ થવાનો છે? આપણા જીવનને પરમજીવનના પરમાનંદથી વંચિત રાખનારા કર્મના તડકીછાંયડીના ખેલમાં જે આપણે બધા બાળક બનીને મહી ચડીશું, તે તે ખેલ તે ખતમ નહિ થાય, પરંતુ મળેલું અત્યંત સુંદર જીવન અકર્મણ્યતાના ખારાપાટમાં સમાઈ જશે. તેનામાં જડતાનાં ઘણાં ખરાં ક્ષારત ભળી જશે.
વિશ્વમય જીવનના પોષણ અને સંવર્ધન માટેના અનન્ય સામર્થ્યવાળે નવકારને વેગ તરત જ થઈ જાય, જે આપણી દૃષ્ટિ વ્યાપક બને, જીવન વધુ પવિત્ર અને તાલબદ્ધ બને, મન ઉત્તગ ભાવનાઓના ગિરિશિખર પર વિહરતું બને અને વાણી સત્વરંગી બને. પણ તેમાં તે વિલંબ એમ સૂચવે છે કે આપણા સમસ્ત જીવનમાં નવકારનાં પક્ષપાતી એ બળે કરતાં, તેનાં વિરોધક બળ અનેકગુણાં વિશેષ છે. તે બળેને તેડવા માટે, તેમજ જીવનને વિશ્વના ચિતન્ય પ્રવાહ સાથે જોડવા માટે આપણે આપણી જાતે નવકારનાં દ્વાર ખખડાવ્યા સિવાય છૂટકો નથી.
જીવન અને મોક્ષ વચ્ચે પથરાઈને પડેલી ભવની ભીષણ આઈ, નવકારના સુગ સિવાય આપણે નહિ જ તરી શકીએ.