________________
બીજસમાન, દારિદ્રરૂપી કંદને જડમૂળથી ઉખેડવા માટે વરાહની દાઢાસમાન, સમ્યફવરૂપી રત્નને ઉત્પનન થવા માટે રેહણાચલની ધરતીસમાન, વગેરે અનેક ઉપમાઓ વડે “પરમેષ્ઠિ નમસ્કારને શાસ્ત્રકારોએ બિરદાવ્યું છે તેને ઓળખાવવા માટે પ્રયાસ કર્યો છે. શ્રી નવકાર ફળ પ્રકરણમાં કહ્યું છે કેकि एस महारयणं, किंवा चिंतामणिक नक्कारो।
किं कप्पवुमसरिसो, नहु नहु ताणं वि अहिययरो ॥१॥: “પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર એ શું મહારત્ન છે? અથવા ચિંતામણિ સમાને છે? અથવા કલ્પવૃક્ષસમાન છે? નહિ, નહિ! એ તે સૌથી પણ અધિક્તર છે. ચિંતામણિરત્ન અને કલ્પતરુ વગેરે એક જ જન્મમાં સુખના હેતુ છે, જ્યારે શ્રેષ્ઠ એ નવકાર તે સ્વર્ગાપવર્ગને આપનારે છે. '
રૂપકે અને ઉપમાઓ વડે “પરમેષ્ઠિ. નમસ્કાર ને મહિમા કાંઈક અંશે બુદ્ધિગોચર થાય છે, તે પણ તેને ખરે મહિમા સમજવાનું એકનું એક સાધન તે તેની વિધિયુક્ત અખંડ આરાધના છે. શ્રી મહાનિશિથસૂત્રમાં તે વિધિ બતાવતાં કહ્યું છે કેतिविहकरणोवउत्तो, खणे खणे सीलसंजमुज्जुत्तो । अविसहिअवयनियमो, सो विहु अइरेण सिज्झेज्जा ॥१॥
ત્રણ કરણેથી (મન-વચન-કાયાથી) ઉપગવાળા થઈને, પ્રતિક્ષણ શીલ અને સંયમમાં ઉધમી રહીને તથા વ્રત
