________________
Ke
સાધના
છે. પુદ્ગલની સ્થિતિ સદા એકસરખી ટકતી નથી, તેમાં પરાવન થયા કરે છે. તેનુ મૂલ્ય પણ જરૂરીઆત–ખીનજરૂરીઆત પ્રમાણે વધતુ–ઓછું થયા કરે છે. કોઈ પણ યુગલ સ્વયં સુખરૂપ કે દુઃખરૂપ નથી. શુભ પુદ્ગલ પણ પરિણામવશાત્ અશુભ અની જાય છે અને અશુભ પુદ્ગલ પણ પરિણામવશાત્ શુભ બની જાય છે. કારણના વશથી એક જ પુગલ એક વખત શુભ લાગે છે અને પ્રયજન મળ્યા પછી એ જ પુદ્ગલ ફરી અશુભ લાગે છે. પોતાના અભિપ્રાયથી અન્યને જે પુદ્ગલ આનંદ આપનારૂ થાય છે, તે જ પુદ્ગલ ખીજાને તેના અભિપ્રાયથી દુઃખ આપનારૂ પણ થાય છે એકના એક પુગલ ઉપર જીવને કાળાદિ સામગ્રી પામીને રૂચિ-અરૂચિ ઉભય થતી પ્રત્યક્ષ અનુભવાય છે. એ કારણે કોઇ પણ પુદ્ગલ જીવને નિશ્ચયથી ષ્ટિ જ છે કે અનિષ્ટ જ છે, એવા નિયમ બાંધી શકાય એમ નથી. * સાનુ, રૂપ', હીરા, પન્ના, માણેક, મોતી, ધન ધાન્ય, જમીન, જાગીર, દ્વિપદ, ચતુષ્પદ, સૈન્ય, ગ્રામ, રાજ્યાદિ સઘળી અર્થ સ પત્તિ. ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારના પુદ્ગલમય છે. તે જીવને સદા માટે એકસરખી રીતે ઉપકારક કે સુખકારક બની શકતી નથી. જુદા ખુદા કારણવશાત્ તેની તે જ સામગ્રી ઉપર શુભાશુભ ભા થયા કરે છે અને એ શુભાશુભ ભાવથી રાગી-દ્વેષી બનેલે જીવ કમખધન કર્યાં કરે છે. ક ંધનથી સંસાર એટલે
*Nothing is good or bad, but thinking makes it so.
-Shakespeare:
