________________
૯૪
આ પ્રત્યયાં લગાડતી વખતે કેટલાક નીચેના નિયમેા યાદ રાખવાની જરૂર છે.
તર્ અને તમ માટેના નિયમે
() સામાન્ય રીતે વિશેષણના મૂળ
શબ્દનું તૃ॰ દ્વિવ.નું રૂપ લેવું, અને પછી વિભક્તિનેા પ્રત્યય કાઢી નાખવેા. જે શબ્દ બાકી રહે તેને તર અગર તમ લગાડવેા.
•
ઘુનું તૃ॰ વિ. હઘુમ્યામ્ થાય. તેમાંથી સ્વામ્ કાઢી લેતાં રુજ્જુ રહ્યો. તેને તર લગાડતાં ઘુતર રૂપ થયું. વિદ્યત્તનું તૃ॰ વિ. વિદ્રુમ્યા. થાય. તેમાંથી મ્યાત્ લઈ લેતાં વિદ્ બાકી રહ્યો. તેને તર લગાડતાં વિદ્વત્તર એવું રૂપ થયું. હ્રાહિનું તૃ॰ દ્વિવ. રાહિમ્યાનૢ થાય. તેમાંથી સ્યામ લઈ લેતાં હિ બાકી રહ્યો. તેને તર લગાડતાં હ્રાન્તિર્ શબ્દ થયા.
ઉ॰ ગોપા∞ઃ રામાતૃ રાજિત્તરઃ ।
યુવનનું તૃ॰ દ્વિવ. યુવમ્યામ્ થાય. તેમાંથી મ્યાન્ લઈ લેતાં યુવ રહ્યું. તેને તર લગાડયા એટલે યુવત્તર થયું.
३० यज्ञदत्तान्माणवको युवतरः । गोपालः सर्वेषु छात्रेषु युवतमः । (ઘ) તર અને તેમ પૂર્વે અન્ય ફૂં અને વિકલ્પે હ્રસ્વ
અને છે.
અધિકતાવાચક શ્રીત-fઋત્તર । શ્રેષ્ટતાવાચક શ્રીતમ-ત્રિતમ । અધિકતાવાચક
लघु
पटु
शुचि
सुरभि
दुर्म
श्रोतृ
लघुतर
पटुतर
शुचितर
सुरभितर
दुर्मनस्तर
श्रोतृतर
શ્રેષ્ઠતાવાચક
लघुतम
पटुतम
शुचितम
सुरभितम
दुर्मनस्तम
श्रोतृतम
