________________
૪૩
સલેખના વ્રતનું સ્વરૂપ.
સલેખનાના બે ભેદ છે. (૧) દ્રવ્ય સલેખના અને (૨) ભાવ સલેખના.
૧. દ્રવ્ય સલેખના—સાધુ અથવા શ્રાવક અણુસણુના મનારથ કરે, ત્યારે સલેખના તપ કરે તેના ત્રણુ પ્રકારઃ— ઉત્કૃષ્ટ તપ—૧૨ વરસની. મધ્યમ તપ—૧૨ માસને. જધન્ય તપ—૧૨ પક્ષના.
૨. ભાવ સલેખના—તે વિષય કષાયના ક્ષય કરે તેના પાંચ અતિચાર:
૧ ઇહલેાગાસ સયાગ—જેસલેખનાદિ ધર્માંના પ્રભાવે કરી આ દેશ કુલાર્દિકની ઈચ્છા કરે કે રાખે. ૨ પરલાગા સંસપયોગ—અણુસણુ કરનાર પરલેાકને વિષે ઇંદ્રાદિકની પદવીની ઇચ્છા રાખે.
૩ જીવિયા સ’સપયાગ—અણુસણી માણુસ, લેાકેાના સત્કાર આદિક બહુમાનદેખી વધારે જીવવાની ઈચ્છા રાખે.
૪ મરા સસયાગ—અણુસણમાં ક્ષુધાદિકની પીડાથી વહેલું મરણુ થવાને ઇચ્છે.
૫ ષિષયા સસયાગ—અણુસણ કીધે છતે તેના ફૂલની ઇછા તરીકે કામભાગની ઇચ્છા કરે. આ સલેખનાના અતિચાર વ્યવહાર પ્રસિદ્ધ તા અણુસહુને લીધે છે, પણ મુખ્યતાએ તે સવ્રત તથા ધર્મની સર્વ ક્રિયામાં લાગે છે, માટે તે અતિચાર પણ ટાળવાને ખપ કરૂં.